بررسي تاثير برنامه‌ي آموزشي توام ايدز و مهارت‌هاي ارتباطي بر سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در رابطين سلامت (زنجان 90- 1389)

بررسي تاثير برنامه‌ي آموزشي توام ايدز و مهارت‌هاي ارتباطي بر سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در رابطين سلامت (زنجان 90- 1389)

چكيده زمينه و هدف: ايدز تمامي كشورهاي دنيا و همه‌ي گروه‌هاي جنسي، سني و نژادي را تحت تاثير قرار داده است. آمارها نشان دهنده‌ي موارد عفونت و ابتلاي به ايدز در منطقه و ايران مي‌باشد. هدف اين مطالعه ارزيابي تاثير آموزش مهارت‌هاي ارتباطي به رابطين سلامت شهر زنجان، بر سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در مورد ايدز بود. روش بررسي: در اين مطالعه‌ي نيمه تجربي، تعداد 80 رابط سلامت متاهل واقع در گروه سني 20 تا 40 سال از 11 پايگاه بهداشت شهر زنجان انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه‌ي محقق ساخته بود كه قبل و 20 هفته بعد از اتمام مداخله‌ي آموزشي تكميل شد. جهت گروه مداخله كارگاه آموزشي ايدز و مهارت‌هاي ارتباطي و جهت گروه كنترل كارگاه آموزشي ايدز اجرا شد. داده‌ها با آزمون‌هاي آماري تي مستقل، تي زوج، همبستگي پيرسون و رگرسيون چند متغيره تحليل شدند. يافته‌ها: آزمون آماري تي زوج نشان داد در گروه مداخله ما بين نمرات حساسيت درك شده (010/0=P)، شدت درك شده (003/0=P) و موانع درك شده (0001/0P < )، قبل و بعد از مداخله‌ي آموزشي اختلاف آماري معني‌دار وجود داشت ولي در سازه‌هاي خودكارآمدي درك شده، منافع درك شده و قصد رفتاري، اين اختلاف معني‌دار نبود. در گروه كنترل آزمون آماري تي زوج فقط در سازه‌ي موانع درك شده، اختلاف آماري معني دار را نشان داد (0001/0P < ) و نمره‌ي سازه‌ي خودكارآمدي درك شده نيز، كاهش جزيي داشت. يافته‌هاي مطالعه نشان داد سازه‌ي خودكارآمدي درك شده بيشترين توان پيش‌گويي كنندگي قصد رفتار را دارا ‌بود. نتيجه گيري: افزايش بيشتر نمرات سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در گروه مداخله، حاكي از نقش مثبت آموزش توام مهارت‌هاي ارتباطي در كنار ايدز مي‌باشد. نتايج اين مطالعه لزوم ارتقاي دانش و مهارت‌هاي ارتباطي رابطين سلامت را مورد تاكيد قرار مي‌دهد.

Background and Objective: The prevalence of AIDS/HIV is dramatically increasing worldwide. Iran and other Middle East countries are no exception in this regard. The main aim of this study was to assess the effects of communication skills program and AIDS education on Health Belief Model (HBM) constructs among the health volunteers in Zanjan. Materials and Methods: The study was conducted as a quasi-experimental trial. Eighty health volunteers were divided into two equal groups. The interventional group participated in two educational programs on communication skills and AIDS, compared to the control group that participated in AIDS education program only. Data collection was done both prior to and 20 weeks after the intervention using a self-report type questionnaire. Results: The results of this study show that combining AIDS education program and communication skills training had a significant effect on susceptibility, (P < 0.01) severity (P < 0.003) and perceived barrier (P < 0.0001) constructs of AIDS in the test group. By contrast, only the perceived barrier construct (P < 0.0001) showed a significant change in the control group. Self-efficacy was the strongest predictor within the HBM. Conclusion: Findings of this study indicate that a combination of communication skills training and AIDS education program could have a better effect on Health Belief Model constructs on AIDS in health volunteers than the AIDS education program by itself.