بررسي حقوق بيماران در استانداردهاي اعتباربخشي بيمارستاني ايران

Accreditation standards of patient rights in Iranian hospital

با توجه به اهداف چشم‌انداز 20 ساله و برنامه‌هاي توسعه‌اي كشور، حركت به سمت ارتقاي كيفيت و تامين ايمني بيماران و رعايت حقوق آنان از اولويت‌هاي اساسي نظام سلامت مي‌باشد. ضرورت رعايت حقوق بيماران تا به حدي است كه به عنوان يكي از مهمترين وظايف مراكز ارايه دهنده خدمات سلامت مورد تاييد صاحبنظران عرصه ملي و بين‌المللي مي‌باشد اما چالش اصلي در روش اجرا و شيوه كسب اطمينان از رعايت حقوق مذكور مي‌باشد. مطالعه حاضر با هدف حمايت از حقوق بيماران در مراكز ارايه دهنده خدمات سلامت از طريق تدوين استانداردهاي اعتباربخشي حقوق بيمار براي بيمارستان‌هاي ايران انجام شد. اين پژوهش از نوع مطالعات مديريت سلامت كاربردي بود. پس از طي مراحل مروري جامع بر استانداردهاي اعتباربخشي و منشورحقوق بيمار و تطبيق آنها، تهيه پيش‌نويس استانداردهاي اعتباربخشي حقوق بيمار در ايران، تدوين فرم نظرسنجي برمبناي آن، نظرسنجي مكاتبه‌اي طي برگزاري سمپوزيوم‌هاي متعدد جهت گروه‌هاي مختلف صاحبنظران از سراسر كشور صورت گرفت كه با انجام مطالعه پايلوت و نظرسنجي حضوري از صاحبنظران مراكز و دفاتر مرتبط وزارت بهداشت، دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان تهران و بيمارستان‌هاي پايلوت، در كارگروه‌هاي متعدد ادامه يافت و در نهايت استانداردهاي اعتباربخشي حقوق بيمار پس از تطبيق كامل با منشور جامع حقوق بيمار تدوين گرديد. حقوق بيمار در استانداردهاي اعتباربخشي بيمارستاني ايران در قالب 15 محور كلي و 46 بند استاندارد تنظيم گرديد كه عناوين محورهاي كلي مشتمل بر تعداد بندهاي استاندارد ذيل هر يك از محورها، به ترتيب عبارتند از: دريافت اطلاعات (10 بند)، مطلوبيت خدمات سلامت (3 بند)، گروه‌هاي آسيب‌پذير (1 بند)، بيمار در حال احتضار (2 بند)، محرمانه بودن اطلاعات (2 بند)، حفظ حريم خصوصي (6 بند)، همراه بيمار (1 بند)، پاسخ به نيازهاي عبادي و اعتقادي بيمار (1 بند)، آموزش (1 بند)، انتخاب آزادانه و مشاركت (5 بند)، رضايت آگاهانه (5 بند)، نحوه دريافت هزينه خدمات (3 بند)، نظام كارآمد رسيدگي به شكايات (3 بند)، سنجش رضايت بيمار (2 بند) و خط‌مشي‌ها و روش‌هاي اجرايي (1 بند). لذا تامين حقوق بيماران نيازمند ترويج فرهنگ مناسب و سيستماتيك مي‌باشد؛ اعتباربخشي به عنوان يك مدل ارزيابي خارجي، با ارايه استانداردهايي كه بيمارستان را به سمت استقرار نظام جامع و سيستماتيك مديريتي و ترويج فرهنگ بيمار محور، ايمن و با كيفيت هدايت مي‌نمايد، روش مناسبي است كه بهره‌گيري از آن موجب اطمينان از رعايت حقوق بيماران، تامين ايمني بيماران و ارتقاي مستمر كيفيت خواهد شد.

According to the 20-year vision and goals of development programs in Iran, Moving toward improving patient safety and quality are basic priorities of health system. The necessity to respect the rights of patients as one of the most important duties of health care services was approved by the arena of national and international experts but the major challenge is in the run method and manner to ensure that these rights are observed. This study carried out for supporting the rights of patients through the Accreditation Standards of Patient rights in Iranian hospitals. This study was an applied health management research after a systematic review about accreditation standards and patient rights statements, drafting standards Accreditation Patient Rights in Iran, developing an attitude checklist based on it, a corresponding attitude assessment was held during the symposium for several different groups of experts from around the country. It continued with the pilot study and face to face attitude assessment of experts from related offices of Ministry of Health, medical universities of Tehran province, and pilot hospitals and ultimately, Accreditation standards of patient’s rights after the full matching with comprehensive Bill of patient rights, were developed. Accreditation standards of patient rights in Iran, was arranged through 15 Heading standards and 46 subheading standards which include: Information (10subheadings), desirability of health services (3 subheadings), vulnerable groups (1 subheading), the patient being at the end of life (2 subheadings), confidentiality of information (2subheadings),privacy (6 subheadings), patient’s family (1 subheading), respond patient’s need of worship and belief (1subheading), education (1subheading), free will and participation (5 subheadings), informed consent (5 subheadings), how to get cost of services (3 subheadings), efficient complaining system (3 subheadings), Measuring patient satisfaction (2 subheadings) and the policies and procedures (1 subheadingSo, Providing patient rights, require to spread appropriate and systematic culture; accreditation as an external assessment model, giving the hospital the standards that establish a comprehensive and systematic management and promoting patient centered, safe and qualitative culture and it is an appropriate method.).