مقايسه الگوي چند وجهي اسلامي با مدل شناختي بك در درمان افسردگي

Comparing Islamic multifacets model with Beckʹʹs cognitive model in depression therapy

هدف پژوهش حاضر، بررسي مدل چندوجهي اسلامي دردرمان افسردگي ومقايسه آن با مدل درماني شناختي بك است. دو مدل مذكور، از بهترين مدل‌هاي موثر در درمان افسردگي شناخته شده‌اند. اين دو مدل براي دوازده نفر از مراجعان مركز مشاوره كه شرايط مساوي داشته و با مصاحبه تشخيصي براساس علايم DSM-IV افسرده شناخته شده بودند، به‌ كار‌گرفته شد. چهار نفر با مدل بك و هشت نفر ديگر با مدل اسلامي درمان شدند. همه مراجعان مونث بودند. آزمودني‌ها (هردوگروه) در مرحله پيش از درمان (خط پايه) و در طي جلسه‌هاي چهارم، هشتم و دوازدهم و پس از درمان و در مرحله پيگيري (سه ماه پس از اتمام درمان) مقياس افسردگي بك را تكميل كردند. مقايسه نمرات پيش‌آزمون و پس‌آزمون و مرحله پيگيري نشان داد كه هردو مدل موثر بودند، اما تفاوت‌هاي عمده‌اي ازكاربردهاي اين دومدل مشاهده گرديد. مقايسه نمره‌هاي انفرادي وگروهي نشان‌دادكه مدل چندوجهي اسلامي دركاهش علايم افسرده‌خويي بيش ازشناخت‌درماني بك موثر بوده است. همچنين اين مدل، برخلاف مدل شناختي بك كه تنها به فرآيندهاي شناختي مراجعان مي‌پردازد، به جنبه‌هاي شخصيتي ـ رفتاري و معنوي مراجعان نيز مي‌پردازد. مدل اسلامي برخلاف مدل شناختي در درمان افرادي كه گرايشات مذهبي دارند، بيشتر موثر واقع شد و در مورد افرادي كه افسردگي معنايي يا وجودي دارند مفيدتر بود. در مدل چند وجهي اعتقادات مذهبي با مذهب مطابقت داده ‌شده ولي در مدل شناختي، اين افكار و اعتقادات كنار گذاشته مي‌شود. اين امور باعث تمايز چند وجهي در درمان افسردگي از روش بك گرديده است.

The present research focuses on studying Islamic multifacets model in depression therapy and comparing it with Beckʹs cognitive model. These models were used for 12 female clients who referred to counseling center and were recognized as depressed individuals based on DSM-IV. It is notable that 4 and 8 subjects were undergone therapy via beckʹs model and Islamic model, respectively. Since the research was case study, clinical interview and Beckʹs depression scale were utilized. Accordingly, both of test groups completed Beckʹs depression scale in pre-therapy stage (baseline) during fourth, eighth, and twelfth sessions, as well as in post-therapy stage at follow-up stage (three months after finished therapy). Then, data collected were analyzed and scores of pretest and posttest stages were compared. Research findings demonstrated that both models were effective in depression therapy; but major differences in association with their applications and functions were observed. As a result of comparing scores available, it was found that Islamic multifacets model was more influential in the therapy of depression. Moreover, first test group had less improvement than second group in posttest stage and returned to some symptoms of depression during follow-up stage, while second test group individuals stayed in improvement limit after therapy course and even some of them had more improvement. In addition, time of therapy by Islamic multifacets model was shorter. Alongside such findings, some advantages of Islamic multifacets model compared to Beckʹs cognitive model in depression therapy have been debated.