ادراكات از ديدگاه علّامه طباطبايي

“Perceptions” from Allameh Tabatabaiiʹʹs Viewpoint

علّامه طباطبايي از اولين فيلسوفان مسلمان است كه ضرورت بحث از معرفت‏شناسي (به عنوان شاخه‏اي مستقل از مسايل فلسفي) را احساس نمود. از اين‏رو، شناخت آراي معرفتي بديع و اثرگذار ايشان حايز اهميت است. در اين پژوهش با مراجعه به آثار علّامه طباطبايي به اين نتيجه رسيديم كه ايشان صورت‏هاي علمي را متعلّق به موجودات مجرّدي مي‏داند كه خود (موجودات مجرّد)، مبدا فاعلي موجودات مادي بوده و تمام كمالات آنها را دارا مي‏باشند. از ديدگاه ايشان، شناخت مساوق علم حضوري است. علّامه طباطبايي با تكيه بر شهود قلبي و عقل، علاوه بر حس و مسبوق بودن هر علم حصولي به علم حضوري، توانست اثبات كند كه هيچ‏يك از معقولات ثانويه موهوم نيستند تا بتوان دانش مابعدالطبيعه را بنا نهاد، و از مطابقت انديشه بشري با واقع و امكان دست‏يابي به حقيقت و ابطال شكاكيت، كه زيربناي مباحث عدم نسبيت معرفت ديني است، سخن راند.

Allameh Tabatabaii is one of the first Muslim philosophers who felt the necessity of delving into epistemology as a separate branch in philosophy. Therefore,knowing his innovative and influential epistemological views is of special significance. When we study his works we find that according to him scientific forms belong to incorporeal beings which are the agentive origin of corporeal beings and they possess all their perfect characteristics. Cognition, from Allameh Tabatabaiiʹs viewpoint, concurs with intuitive knowledge. Relying on heartfelt intuition and reason, he proves that in addition to feelings and occurrence of every intuitive knowledge before acquired knowledge that none of the secondary ineligibles are illusory in order to be able to found metaphysics discuss the conformity of human thought with reality, achieve the truth and refute skepticism as the infrastructure of the discussions about non-relativity of religious knowledge.