راهنماي برنامهسازي حوزههاي شهري در چارچوب توسعه مبتني بر حمل و نقل عمومي

Transit-Oriented Development: Plan Making Guideline in Urban Areas

در سالهاي اخير، رويكرد توسعه مبتني بر حمل و نقل عمومي به عنوان يكي از تكامل يافته ترين ديدگاههاي توسعه شهري، كه بر ارتباط متقابل حمل و نقل عمومي و توسعه شهري تاكيد دارد، مطرح شده است. اين رويكرد از ويژگيهايي چون ارتقاي كيفيت طراحي محلهاي، افزايش كاربريهاي مختلط، گسترش تعاملات اجتماعي، كاهش استفاده از اتومبيل و گسترش گزينه هاي جابه جايي سازگار با حمل و نقل عمومي همانند دوچرخه سواري و پياده روي، برخوردار است. با گذشت يك نسل از تجربه به كارگيري رويكرد مذكور در تدوين الگوي توسعه شهري براي كشورهاي پيشرو، بسياري از موانع و چالشهاي سد راه اجرا و اثربخشي آن آشكار شده است كه خود متضمن بهره گيري كامل از پتانسيلهاي اين نوع از توسعه است. با اين وجود، عدمشناخت صحيح ماهيت اين نوع از توسعه و در نتيجه بيتوجهي به اصول مورد نظر آن در تدوين ضوابط و مقررات شهرسازي به عنوان يكي از چالشهاي پيش روي باقيمانده است. اين نوشتار با بهره گيري از روش مطالعه اسنادي ابتدا با معرفي اجمالي توسعه مبتني بر حمل و نقل عمومي، به شناسايي ماهيت آن پرداخته است و سپس با مطالعه اصول مورد نظر در اين رويكرد، راهنماي كلي برنامه سازي در پروژههاي TOD را با رعايت چهار اصل كلي شامل توسعه فشرده، اختلاط كاربريها، پياده مداري و تسهيلات حمل و نقل و جابه جايي بيان ميدارد.

Transit-Oriented Development (TOD) is one of the most prominent urban development approaches that have appeared over the past few decades. It mainly focuses on the relationship between public transportation and urban development. The cornerstones of this approach include enhancing the quality of local urban designs, increasing mixed-use areas, expanding social interactions, encouraging people to drive less and use other mediums that are more compatible with public transportation services such as bicycles and commuting on foot. A look at the first generation of TODs in developed countries has revealed many barriers that are believed to have strongly undermined the effectiveness of this approach. However, the lack of a comprehensive understanding of this approach and therefore ignoring its principles through urban development regulations still remains as its main challenges. This article briefly introduces TOD and its underlying tenets. It then brings into the spotlight the general guidelines for planning TOP projects by discussing the four pivotal principles like compactness, mixed-use areas, pedestrian-oriented development and mobility alternatives.