بررسي كمي و كيفي پسماند شهري كنگاور در سال 1388

سردبير محترم مواد زايد جامد و پخش آن در محيط زيست، يكي از مهم‌ترين مشكلات جامعه بشري است كه ميزان آن تابعي از افزايش جمعيت است (1). نرخ توليد زباله و تركيبات فيزيكي آن به عوامل متعددي از قبيل موقيت جغرافيايي محل، فصول سال، بسامد جمع‌آوري، وضعيت اقتصادي و آداب و رسوم بستگي دارد (2). در پژوهش حاضر طي يك سال، نمونه‌هاي زباله از بار كاميون زباله شهر كنگاور به‌روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي جمع‌آوري شد. تمامي نمونه‌ها براي تعيين اجزاي فيزيكي تشكيل‌دهنده زباله به‌طور دستي جداسازي شده و داده‌ها با استفاده از آناليز واريانس مورد تحليل قرار گرفت. در شهر كنگاور، روزانه به‌طور متوسط 69 تن زباله توليد مي‌شد كه حدود ?? درصد آن را مواد قابل بازيافت، 86 درصد مواد آلي و حدود 3 درصد ديگر را، ساير مواد تشكيل مي‌دادند. ميانگين سالانه درصد مواد آلي در زباله شهر كنگاور، نزديك به شهرهاي همدان (6/77%) و گرگان (6/85%)، ولي بسيار بيشتر از شهر يزد (4/48%) است (3 و 4). شرايط جغرافيايي شهر كنگاور تا حدي مشابه شهرهاي همدان و گرگان مي‌باشد. ارزيابي مواد زايد شهري در سال ???? در والز نشان داد كه مواد قابل بازيافت ?? درصد، مواد قابل تجزيه بيولوژيكي 5/61 درصد، تجهيزات الكتريكي و الكترونيكي ? درصد و مواد زايد خطرناك 8/0 درصد اين مواد را تشكيل مي‌دهند (5). تفاوت وضعيت اقتصادي و آداب و رسوم در بين شهر والز و كنگاور، شايد علت اين اختلاف در تركيبات فيزيكي زباله باشد. متوسط سرانه توليد روزانه زباله در شهر كنگاور، 870 گرم به ازاي هر نفر در روز است. اين مقدار در شهر همدان در سال 1375، 743 گرم برآورد گرديده است (3). بيشترين و كم‌ترين مقدار توليد زباله و چگالي آن مربوط به فصل تابستان و زمستان، به‌ترتيب با متوسط 70 و 65 تن و 5/236 و 3/217 كيلوگرم بر متر مكعب بود. روزانه به‌طور متوسط بيش از 7 تن مواد زايد قابل بازيافت وجود دارد كه بيشترين مقدار آن مربوط به پلاستيك (حدود 8/2 تن) و كم‌ترين مقدار آن مربوط به شيشه (حدود 1/1 تن) است. سالانه حدود 5?? تن انواع فلز، 700 تن كاغذ و مقوا، 400 تن شيشه و 1050 تن مواد پلاستيكي در زباله شهري كنگاور وجود دارد كه در مجموع وزن مواد زايد قابل بازيافت، حدود 2650 تن برآورد مي‌گردد. روزانه به‌طور متوسط مي‌توان 57 تن كود از مواد فسادپذير زباله شهر كنگاور توليد نمود. بين ميانگين فلز و نيز شيشه در فصول مختلف، اختلاف معنادار وجود ندارد، اما ميانگين كاغذ در فصول پاييز و بهار از ميانگين آن در فصول زمستان و تابستان بيشتر است (05/ 0P < ). پلاستيك در فصل تابستان به‌طور معناداري از ميانگين پلاستيك در ديگر فصول كم‌تر است (05/0P < ). بر اساس نتايج حاصله، مواد فسادپذير بالاترين و شيشه كم‌ترين ميزان اجزاي زباله را تشكيل مي‌دهد. به‌دليل حجم مواد آلي زباله در شهر كنگاور، تبديل آن به كود آلي علاوه بر جلوگيري از آلودگي محيط زيست، در توسعه كشاورزي منطقه، صرفه‌جويي در مصرف كودهاي شيميايي و نيز درآمدزايي شهري اهميت دارد.