اندازه‌گيري كارايي فني نيروگاه‌هاي حرارتي كشور به روش تحليل مرزي تصادفي (SFA) و مقايسه‎ي تطبيقي با كشورهاي منتخب در حال توسعه

Measuring the Technical Efficiency of Iranian Power Plants Using Stochastic Frontier Analysis (SFA) and Comparison with Selected Developing Countries

اندازه‌گيري كارايي فني نيروگاه‌هاي حرارتي كشور به روش تحليل مرزي تصادفي (SFA) و مقايسه‎ي تطبيقي با كشورهاي منتخب در حال توسعه حميد ابريشمي استاد دانشكده‎ي اقتصاد دانشگاه تهران، abrihami @ut.ac.ir ليلي نياكان كارشناس ارشد اقتصاد انرژي دانشگاه تهران، leili.niakan@yahoo.com تاريخ دريافت: 27/10/88 تاريخ پذيرش: 31/1/89 چكيده نيروگاه‌هاي حرارتي به عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده‌ي انرژي برق در ايران از منابع مختلفي از جمله سوخت، نيروي كار و سرمايه استفاده مي‎كنند. اين مقاله با استفاده از روش تحليل مرزي تصادفي (SFA)، كارايي فني و عوامل مؤثر بر آن را براي 40 نيروگاه حرارتي برق ايران براي سال‌هاي 85 - 1382 بررسي كرده و سپس طي يك مقايسه‌ي تطبيقي با كارايي فني نيروگاه‌هاي حرارتي 22 كشور در حال توسعه، نتايج حاصل را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. نتايج حاكي از آنست كه ميانگين كارايي فني نيروگاه‌هاي حرارتي كشور برابر با 93% مي‌باشد و افزايش ظرفيت نصب شده‌ي نيروگاهي و تغيير نوع سوخت مصرفي از گازوئيل و نفت كوره به گاز طبيعي، به طور معني‌داري كارايي فني نيروگاه‌ها را مي‌افزايد و در مجموع بالاترين كارايي فني متعلق به نيروگاه‌هاي سيكل تركيبي با سوخت گاز و ميانگين كارايي فني 22 كشور منتخب در حال توسعه بين سال‌هاي 6-2003، 7/91% مي‌باشد.

Abstract Thermal power plants as major electrical producers of energy in Iran use different inputs such as Fuel, Labor and Capital. This article assesses the technical efficiency of 40 Iranian thermal power plants from 1382-85 and analyzes factors affecting it by using the Stochastic Frontier Analysis (SFA) method and then compares comparison it with technical efficiency in thermal power plants of 22 selected developing countries. The results indicate that the average technical efficiency of plants is 93% and increases with higher installed capacity and change of fuel consumption from gasoline and fuel oil to natural gas. Overall, the highest technical efficiency belongs to combination cycle plants using natural gas. Between the years 2003-6 the average technical efficiency of similar power plants in 22 developing countries is 91.7%, which is lower than the technical efficiency of Iranian thermal power plants in the same period. JEL Classification: 030, 057. Key Words: Technical Efficiency, Thermal Power Plant, Stochastic Frontier Analysis, Comparative Comparison.