مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارتباط ميزان ازكارافتادگي كلينيكي و شدت علايم راديولوژيكي در بيماران هموفيلي استان اصفهان

چكيده فارسي :

مقدمه: بيماري هموفيلي يك بيماري ارثي است كه شايع‌ترين تظاهر كلينيكي آن خون‌ريزي داخل مفصلي است. با توجه به تخريب مفصلي پيشرونده در بيماران هموفيلي، ميزان از كارافتادگي اين بيماران، نياز به درمان‌هاي طبي و جراحي با هزينه‌هاي گزاف و همچنين به‌وجود آمدن مشكلات قانوني ناشي از، ازكارافتادگي اين بيماران، مطالعه حاضر به‌منظور بررسي ميزان ازكارافتادگي كلينيكي بيماران هموفيلي و ارتباط آن با علايم راديولوژيكي به‌عمل آمده است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به‌صورت مقطعي، توصيفي و تحليلي در بيماران هموفيلي استان اصفهان كه در بيمارستان سيدالشهداي داراي پرونده بودند در سال 1380 به‌عمل آمد. بيماران مورد مطالعه در مجموع 236 نفر بوده‌اند. بيماران از نظر باليني توسط متخصص ارتوپدي و از نظر راديولوژيك نيز تمام راديوگرافي‌ها توسط همكار راديولوژيست مورد مطالعه قرار گرفتند. بيماران از نظر شدت علايم مفصلي، علايم راديولوژيك، سن و سطح عامل هموفيلي مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات با آزمون‌هاي كاي‌دو و Kruskil-Walis آناليز شدند. يافته‌ها: 45 درصد بيماران از نظر راديولوژيكي بدون علامت بودند. گرفتاري مفاصل در مرحله I راديولوژيك 6 درصد، در مرحله II راديولوژيك 5/8 درصد و در مرحله III راديولوژيك 8/11درصد، در مرحله IV راديولوژيك 22 درصد و در مرحله V راديولوژيك 7/6 درصد قرار داشتند. از نظر كاهش عملكرد كلينيكي و فانكشن، اختلال خفيف در 6/54 درصد، اختلال متوسط در 6/32 و 8/12درصد داراي اختلال عملكرد شديد بودند. همچنين كم‌ترين شدت گرفتاري راديولوژيك در كودكان كم‌تر از 3 سال و بيشترين گرفتاري راديولوژيك در بيماران بالاتر از 16 سال ديده شد. شايع‌ترين مفاصل گرفتار به‌ترتيب زانو 37، آرنج 25، مچ پا 22، مچ دست 4/7، شانه 2/6 و هيپ 4/2 درصد بوده است. همچنين در اين مطالعه هرچه سطح عامل VIII كم‌تر بود شدت گرفتاري مفصلي به‌طور معناداري بيشتر بود (001/0p < ). نتيجه‌گيري: در مطالعه حاضر مشخص شد 2/71 درصد از بيماران هموفيلي از نظر راديولوژيك طبيعي يا تغييرات قابل‌برگشت دارند. در صورت تزريق به‌موقع عوامل انعقادي و حفظ سطح عامل VIII به حد طبيعي مي‌توان از ايجاد ضايعات مفصلي جلوگيري نمود. هرچه سطح عامل VIII كم‌تر باشد با تكرار خون‌ريزي، شدت گرفتاري مفصلي بيشتر خواهد شد. همچنين مشخص شد با بالارفتن سن بر ميزان شدت گرفتاري مفصلي افزوده مي‌شود. ولي در موارد شديد ارتباط آماري بين شدت علايم راديولوژيك واختلال عملكرد (كلينيكي) وجود ندارد. يعني با استفاده از راديولوژي نمي‌توان اختلال عملكردي بيماران هموفيلي را پيشگويي نمود و راديولوژي وسيله مناسبي براي اسكرين كردن اختلال عملكردي بيماران نمي‌باشد.