ساخت و استفاده از اسپكولوم واژينال يكبار مصرف مجهز به نور مستقيم در تشخيص و درمان بيماري‌هاي زنان

اسپكولوم وسيله‌اي است كه براي معاينه حفرات بدن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين وسيله اولين‌بار توسط يوناني‌ها و روس‌ها ساخته شده است. يك نوع آن اسپكولوم واژينال است كه جهت مشاهده و بررسي واژن و دهانه رحم به‌كار مي‌رود و در تشخيص و درمان بيماري‌هاي اين ناحيه كاربرد دارد. اولين اسپكولوم واژينال توسط Marionsims در سال 1836 در امريكا ساخته شد (1). اين وسيله موجب فاصله گرفتن ديواره‌هاي واژن از يكديگر شده و بررسي بهتر واژن و دهانه رحم را جهت تشخيص و درمان بيماري‌ها ممكن مي‌سازد. براي مشاهده حفره واژن توسط اسپكولوم نياز به استفاده از نور است. به اين منظور در اسپكولوم‌هاي موجود از نور غيرمستقيم استفاده مي‌شود. در مطالعه حاضر تصميم گرفته شد كه با استفاده از وسايل ساده الكتريكي، منبع نور مستقيم در اسپكولوم قرار داده شود تا بتوان بهتر بخش‌هاي مختلف واژن و دهانه رحم را مشاهده نمود. براي ساخت دستگاه از اسپكولوم يكبار مصرف، ميكروسوييچ معكوس، آيينه، منبع تغذيه (باطري) و چراغ LED استفاده شد. در اين اسپكولوم با نزديك شدن دسته‌ها به هم، دو زبانه آن از هم فاصله گرفته و با باز شدن آن‌ها ميكروسوييچ عمل مي‌كند و پس از برقراري ارتباط با باتري از طريق سيستم كوچك ارتباطي، لامپ LED روشن مي‌شود. پس از ساخت دستگاه، نمونه آزمايشي ابتدا بر روي نمونه ماكتي تست شد. بعد از برطرف نمودن اشكالات اوليه، براي ارزيابي دقت و مقايسه دستگاه با نمونه‌هاي فاقد چراغ روشنايي، دو مدل اسپكولوم فاقد چراغ و با چراغ روشنايي در 50 نفر از بيماران مراجعه‌كننده به مطب خصوصي و درمانگاه زنان بيمارستان امام رضا به‌طور همزمان و با كسب اجازه از بيماران، به‌طور رايگان مورد استفاده قرار گرفت. كيفيت ديد و تشخيص ضايعات در هر 50 نفر توسط متخصص و دستيار زنان و با استفاده از نظرسنجي از آنان تعيين گرديد. نتايج اين مطالعه نشان داد به‌دليل حذف لامپ‌هاي غيرمستقيم و استفاده از نور مستقيم در اين وسيله، مشاهدات واژن و دهانه رحم دقيق‌تر و سريع‌تر انجام گرفته و ضريب تشخيص ضايعات در اين نمونه بهتر از اسپكولوم‌هاي فاقد نور مستقيم بود. كيفيت نور و دامنه ديد در اين مدل جديد، بهتر و ساير عوامل مزاحم از جمله سايه دست و سر معاينه‌كننده حذف مي‌شد. همچنين تابش نور به ديواره، سقف واژن و دهانه رحم، بيشتر و با كيفيت بهتر بود. با توجه به اين‌كه بيماري‌هاي واژن و دهانه رحم از علل مهم مراجعه خانم‌ها به درمانگاه و كلينيك‌هاي زنان مي‌باشد و از طرفي انجام تست پاپ‌اسمير كه يكي از روش‌هاي شناخته‌شده در غربالگري سرطان دهانه رحم مي‌باشد (2 و 3) ساليانه و يا هر دو سال يكبار در خانم‌ها در سنين باروري انجام مي‌شود (4) با استفاده از وسايل با ديد بهتر مي‌توان دقت تشخيص و درمان ضايعات را افزايش داد. همچنين اين وسيله مي‌تواند براي معاينه زنان در روستاها و مناطق دوردست فاقد انرژي برق، وسيله بسيار مناسبي باشد.