بررسي عوامل موثر بر ادوار تجاري در اقتصاد ايران

The Evaluation of Effective Factors on Business Cycles in Iranʹʹs Economy

اين مطالعه با استفاده از سيستم معادلات همزمان و به‌كمك روش خودرگرسيون برداري (VAR) عوامل موثر بر ادوار تجاري در اقتصاد ايران را بررسي مي‌نمايد. شاخص ادوار تجاري شكاف توليد در نظر گرفته شده است كه از تفاضل توليد ناخالص داخلي و توليد بالقوه به‌دست مي‌آيد. همچنين در اين مطالعه به بررسي عوامل موثر بر ادوار تجاري در اقتصاد ايران پرداخته شده است. همچنين به‌منظور شناخت دليل نوسانات در اقتصاد ايران با توجه به متغيرهاي موجود در مدل هم‌حركتي اين متغيرها با شكاف توليد، با استفاده از شاخص ضريب همبستگي متقابل بررسي شده است. يكي از مزاياي اين مطالعه نسبت به ساير مطالعات، بررسي سيستمي‌و همزمان تاثيرگذاري متغيرهاي مدل بر شكاف توليد و شكاف توليد بر متغيرهاي موجود در مدل است. نتايج نشان مي‌دهد: تكانه‌هاي واردشده از سمت متغيرهاي موجود در مدل (نرخ تورم، نرخ رشد ارز، نرخ رشد نقدينگي و درآمد‌هاي حاصل از صادرات نفت و گاز) بر شكاف توليد سبب افزايش شكاف توليد شده كه اين امر خود تآييدي بر تاثير مستقيم و مثبت اين عوامل در ايجاد و تداوم ادوار تجاري در اقتصاد ايران است. همچنين نتايج حاصل از بررسي هم‌حركتي متغيرهاي موجود در مدل نشان مي‌دهد كه تمام متغيرهاي موجود در مدل به غير از نرخ تورم، متغيرهاي پيش‌رو در اقتصاد ايران هستند كه با توجه به اين نكته، براي ثبات اقتصادي و كاهش نوسانات در اقتصاد ايران بايد به اين متغيرهاي پيش‌رو (نرخ رشد ارز، نرخ رشد نقدينگي و درآمدهاي حاصل از صادرات نفت و گاز) توجه بيشتري داشت.

This study reviews the effective factors of business cycles in Iran’s economy. The undertaken index for business cycles in this study is GDP gap (that is the difference between potential and actual GDP). Also, this research paper evaluated the effective factors on business cycles by simultaneous equations with vector Auto regression (VAR) method. Besides, in order to recognize the causes of fluctuations in Iran’s economy, the issue of co-movement of these variables with GDP gap by use of index Coefficient of Cross Correlation is included. One of the advantages of this study over the other studies is that it evaluates systemically and simultaneously effective model variables on GDP gap and GDP gap on model variables. The results of this study indicate that the effects of shocks from variables existing in the model such as inflation rate, liquidity growth rate, exchange rate and oil and gas revenue growth rate onto GDP gap are positive. It shows the direct and positive effects of factors in making and extending business cycles. Besides, the results of studying co-movement of variables existing in the model shows that all of the above-mentioned variables, apart from inflation rate, are leading variables in Iran’s economy. Taking the results of this study into consideration, it is necessary for Iranʹs economy to ensure more economic stability and modification of fluctuations and to take these leading variables such as liquidity growth rate, exchange rate and oil and gas revenue growth rate seriously into account.