بررسي اثر تنش كم آبي و تاخير در كاشت بر درصد روغن، عملكرد روغن و پروتيين دانه ارقام پيشرفته كلزا

The study of the effect of water deficit and delay sowing on Oil percent, Oil yield and grain Protein in advanced Rapeseed (Brassica napus L.) cultivars

به منظور ارزيابي اثرات تنش خشكي و تاخير در كاشت بر درصد و عملكرد روغن و نيز درصد پروتيين كلزا، آزمايش به صورت فاكتوريل اسپيلت پلات در قالب طرح پايه بلوك‎هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال‎هاي 86-1384 در مزرعه‎ي تحقيقاتي موسسه اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج اجرا شد. در اين آزمايش آبياري و تاريخ كاشت به عنوان عامل اصلي هر كدام در دو سطح شامل: آبياري معمول (80 ميلي‎متر تبخير از تشتك كلاس A) يا شاهد (I1) و تنش كم آبي از شروع مرحله‎ي ساقه‎دهي (I2)، تاريخ كاشت نرمال در مهر ماه (D1) و تاريخ كاشت دوم در بهمن (D2)، و ارقام كلزا به عنوان عامل فرعي در ده سطح شامل: Hyola420 Hyola401, Sarigol, RGS003, RGAS0324, RG405/03, RG4403, RGS006, Hyola330, RG405/02 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اختلاف معني‎داري در صفات درصد و عملكرد روغن دانه و درصد پروتيين در تيمارهاي اعمال شده وجود دارد. در تاريخ كاشت زمستانه همراه با تنش خشكي، رقم Hyola330 با 40 درصد و نيز در همين تاريخ كاشت (زمستانه يا D2) اما شرايط آبياري نرمال و رقم RG4403 با توليد7/999 كيلوگرم در هكتار روغن ارقام برتر شرايط فوق بودند.

In order to investigate the effect of drought stress and delay sowing date on percent and yield of Oil and Protein of advanced Rapeseed cultivars, a field experiment was conducted as Factorial split-plot arranged in a Randomized Complete Block Design with three replications in 2004/06 in karaj seed improvement institute. There were two factors: Irrigation at two levels: 80% of evaporation as control(I1), drought stress started from stem elongation stage(I2), and planting date: normal planting date as fall (D1) and delay planting date as winter(D2), as main plots, cultivars were: RGS003, Sarigol, Hyola401, Hyola420, Hyola330, RGS006, RG4403, RG405/03, RGAS0324, RG405/02, as sub factors. Results showed that there were significant differences on percent and yield of edible Oil and Protein percent at most treatment (1%level). At second sowing date(D2) and water stress(I2) condition, Hyola330 c.v. with 40%; and in normal irrigation(I1) at the same planting date (D2), RG4403 c.v. with 978 kg/ha oil , were the highest cultivars in this conditions.