ارتباط واكنش به كلرات پتاسيم در چند جدايه‌ ايراني قارچ Macrophomina phaseolina، عامل پوسيدگي ذغالي سويا با بيماريزايي

Correlation between Reaction to Potassium Chlorate of some Iranian Isolates of Macrophomina phaseolina, the Causal Agent of Soybean Charcoal Rot, and its Pathogenicity

در سال زراعي 1388-1387 آزمايشي به منظور بررسي واكنش به كلرات پتاسيم و بيماريزايي چند جدايه‌ ايراني Macrophomina phaseolina، عامل بيماري پوسيدگي ذغالي سويا انجام شد. بدين منظور، از بين 48 جدايه جمع آوري شده از مناطق عمده كشت سويا شامل استان‌هاي گلستان، مازندران، اردبيل و لرستان، 24 جدايه بر اساس پراكنش جغرافيايي انتخاب گرديد. براي بررسي فنوتيپ هاي پرگنه، جدايه ها در محيط غذايي PDA حداقل حاوي 120 ميلي‌مولار كلرات پتاسيم كشت داده شدند. نتايج به دست آمده نشان داد كه 19 جدايه (حدود 80% جدايه ها) در گروه مقاوم به كلرات با رشد متراكم و طبيعي و پنج جدايه (حدود 20% جدايه ها) در گروه حساس به كلرات با رشد محدود قرار گرفتند. آزمون هاي بيماريزايي در شرايط درون شيشه اي (به روش مايه زني بذر) و گلخانه اي (به دو روش مايه زني ساقه و خاك) صورت گرفت. در هر سه آزمون، تمامي جدايه هاي مورد بررسي روي رقم ويليامز سويا بيماريزا بودند و نتايج حاصل از مقايسه ميانگين داده‌ها نشان داد كه در سطح يك درصد اختلاف معني‌داري در ميزان بيماريزايي جدايه ها وجود دارد. مقايسه نتايج اين سه آزمون نشان داد كه در آزمون هاي درون شيشه اي و مايه زني ساقه، جدايه هاي حساس به كلرات كم آزارترين جدايه ها روي سويا رقم حساس ويليامز بودند، درحالي كه در روش مايه زني خاك سطح بالاتري از بيماريزايي در ميان جدايه هاي حساس به كلرات در مقايسه با دو آزمون ديگر مشاهده گرديد. با توجه به نتايج اين بررسي به نظر مي‌رسد كه روش مايه‌زني مي‌تواند بر نوع ارتباط ميان حساسيت به كلرات و بيماريزايي در ميان جدايه هاي M. phaseolina، جداسازي شده از سويا تاثير داشته باشد.

An experiment was carried out in 2008-2009 to study the correlation between the reaction to potassium chlorate and pathogenicity on some Iranian isolates of Macrophomina phaseolina, the causal agent of soybean charcoal rot. From among a total of 48 collected isolates from the major soybean cultivation areas of Golestan, Mazandaran, Ardabil, and Lorestan provinces, twenty four isolates were selected as representative their geographical origins. The isolates were cultured on Minimal Medium of 120 mM potassium chlorate. Five isolates (about 20%) were chlorate sensitive while 19 (about 80%) chlorate resistant. Pathogenicity test was carried out under in vitro (through seed inoculation) as well as under greenhouse (stem and soil inoculation) conditions. In any of the three tests, all the studied isolates were pathogenic to the soybean cultivar Williams. Mean comparison of treatments showed highly significant differences (p < 0.01) among virulence of isolates. Moreover, in in vitro as well as in the greenhouse test of the stem inoculation, sensitive to chlorate isolates were less virulent on seeds and stems of the soybean sensitive cultivar Williams, whereas in greenhouse test involving soil inoculation, a higher level of pathogenicity was observed in sensitive to chlorate isolates in comparison with the other tests. According to the obtained results it seems that the inoculation method can affect the correlation between sensitivity to chlorate and pathogenicity as regards from soybean isolated Macrophomina phaseolina.