مطالعه رفتار جنسي و مقايسه جلب متقابل نرها نسبت به ماده‌ها، در سه جمعيت جغرافيايي كرم گلوگاه انار در شرايط آزمايشگاهي

Study on the Sexual Behavior and Male Cross-Attraction among Three Geographical Populations of the Carob Moth, Ectomyelois ceratoniae under Laboratory Conditions

كرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller), (Lep.: Pyralidae)، از جمله آفات مهم، چند ميزبانه، و مهمترين آفت باغ‌هاي انار، در ايران مي‌باشد. داشتن اطلاعات در زمينه رفتارهاي توليدمثلي، پيش نياز مطالعات اكولوژي شيميايي مي‌باشد و فهم كامل اين رفتارها، نقش مهمي در بهينه كردن استفاده از فرومون ها در كنترل آفات دارند. در پروانه‌هاي شب پرواز، نسبت بين تركيبات فروموني و رفتارهاي مرتبط با فرومون در نواحي مختلف جفرافيايي به دليل سازش حشرات به شرايط محيطي و ميزبان هاي متفاوت مي‌تواند تغيير كند. در اين تحقيق، رفتارهاي جنسي و مقايسه جلب متقابل نرها نسبت به ماده‌هاي كرم گلوگاه انار، براي سه جمعيت ساوه، كرمان و ارسنجان، درون تونل باد و در شرايط دماي 1±27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 10±60 درصد، شدت نور قرمز 10 لوكس و 3/0 متر بر ثانيه سرعت باد، مورد بررسي قرار گرفت. از حشرات نر و ماده‌ها ي باكره دو روزه هر جمعيت، به عنوان منبع فرومون، در آزمايش‌ها استفاده گرديد. نتايج نشان داد، حشرات كامل ماده از همان شب اول خروج از شفيره، با توليد و ترشح فرومون، قادر به جفت‌گيري بوده و نرها نيز فعاليت جستجوگري خود را آغاز مي كنند. بيش از 90 درصد از نرهاي دو روزه، بعد از رهاسازي درون تونل، پرواز مي كردند. ميزان (درصد) نرهاي فرود آمده روي منبع فرومون، در بين جمعيت‌ها متفاوت، و به ترتيب براي جمعيت ساوه، ارسنجان و كرمان 3/83، 9/76 و 7/85 درصد تعيين شد. آناليز داده ها نشان داد، نرهاي هر جمعيت، تمايزي بين ماده جمعيت خود، با افراد ماده دو جمعيت ديگر، قايل نيستند. عدم وجود تفاوت معني دار، در رفتار جستجوگري نرها، و جلب متقابل نرها به ماده‌هاي هر جمعيت، بيان گر اين است كه، اختلافات ممكن در برخي از ويژگي هاي توليدمثلي و ساختار تركيبات فروموني جمعيت‌هاي مورد مطالعه، در حال حاضر به اندازه اي نيست كه قادر باشد، از جلب متقابل بين جمعيت‌ها، در شرايط آزمايشگاهي جلوگيري كند. فهم رفتارهاي جنسي، و شناخت عوامل موثر بر اين رفتارها (فرومون جنسي) براي كرم گلوگاه انار در ايران، مي‌تواند ما را در توسعه پايدار مديريت تلفيقي اين آفت در باغ‌هاي انار و ساير محصولات ياري رساند.

The carob moth, Ectomyelois ceratoniae (Zeller), (Lep.: Pyralidae), is an importantly injourious pest on a wide range of plants throughout the world and as well a major pest of pomegranate orchards in Iran. Insight into the sexual behavior of an insect is indispensable for optimizing the application of pheromone in pest control strategies and while information on reproductive behavior being the prerequisite to the chemical ecology studies. In Moths, the blend ratio of sex pheromone components as well as pheromone communication system in different areas can vary depending upon due to adaptation to varying environmental conditions and on host plants. In the course of this research, sexual behavior as well as male cross-attraction between individuals from Saveh, Arsanjan and Kerman populations were examined in wind tunnel and under laboratory conditions (27±1°C and 60±10% relative humidity, light intensity of approximately 10 lux and 0.3 m/sec of wind velocity), using two day-old calling virgin females as the source of pheromone. The results indicated that the adults began to mate starting from the first night following eclosion, with males starting the search behavior. Most males employed in the study took flight after being released in the wind tunnel. The percentages of males from Saveh, Arsanjan and Kerman populations that contacted the pheromone source were 83.3, 76.9 and 85.7% respectively. Data analysis revealed no discrimination (among test populations’ males) between female from their own population vs. females from other populations. This result reflects the fact that possible differences in pheromone blend among populations of E. ceratoniae did not prevent cross-attraction under laboratory conditions. Insight into the sexual behaviors and an identification of the interfering factors can be of practical importance for the development of integrated pest management systems in pomegranate orchards in Iran.