تعيين معادله هاي تجربي برآورد ابعاد پياز رطوبتي تحت آبياري قطره اي در خاك هاي متوسط – شني (مطالعه ي موردي دشت قايم آباد، كرمان)

Development of Empirical Equations for Predicting the Dimensions of the Wetted Bulb Formed in Drip Irrigation of a Loamy Sand Soil (Case Study: The Qaem Abad Plain, Kerman)

بمنظور بررسي اثر بده ي قطره چكان و ديرپايي آبياري به ازاي حجم آب كاربردي مشخص بر ابعاد پياز رطوبتي از يك منبع نقطه اي(قطره چكان)، مطالعات صحرايي در حومه ي شهر كرمان منطقه ي قايم آباد، در خاكي با بافت متوسط- شني با سه بده ي قطره چكان 4و8و24 ليتر بر ساعت و به ازاي زمان هاي گوناگون آبياري (6 زمان متناسب با بده قطره چكان) انجام شد. لوله ها روي سطح خاك قرار گرفته و قطره چكان هاي مورد نظر روي آن ها نصب و جريان آب به ازاي زمان-هاي گوناگون آبياري صورت گرفت. پس از گذشتن 24 ساعت از پايان آبياري و خروج آب ثقلي، با ايجاد يك برش به صورت عمودي زير محل نصب قطره چكان، ابعاد پياز رطوبتي اندازه گيري شد. نتايج نشان دادند كه به ازاي يك حجم ثابت آب، با افزايش بده ي قطره چكان، شعاع حجم خيس شده افزايش و عمق خيس شده ي پياز رطوبتي كاهش مي-يابد. با افزايش ديرپايي آبياري به ازاي مقادير گوناگون بده ي قطره چكان ها، ژرفا و شعاع خيس شده ي خاك افزايش يافتند؛ الگوي خيس شدگي خاك براي سه بده ي قطره چكان تقريباً مشابه بود. در يك زمان ثابت آبياري ،گسترش پياز رطوبتي در قطره چكان هاي با بده ي بالاتر بيش تر بود. پس از انجام محاسبات آماري در مورد مقادير اندازه گيري شده، معادلات مربوط به پيشروي رطوبت در جهات افقي و عمودي ارايه شده كه بر پايه ي روابط ارايه شده مي توان با توجه به زمان آبياري اندازه ي شعاع خيس شده روي سطح خاك را بدست آورد:؛ افزون بر آن، فاصله ي قطره چكان ها را تخمين زد. همچنين، مي توان ديرپايي آبياري را براي رسيدن جبهه ي رطوبتي به ژرف ترين ريشه ي گياه با در نظر گرفتن بده ي قطره چكان بدست آورد. از نتايج بدست آمده مي توان در طراحي سامانه هاي آبياري قطره اي بهره جست