بررسي اثر كم آبياري بر عملكرد كمي و كارايي مصرف آب محصول سورگوم علوفه اي در منطقه سيستان

Deficit Irrigation Impact on Crop Yield and Water Use Efficiency of Forage Sorghum in Sistan Region

اين تحقيق به منظور بررسي اثر كم آبياري بر عملكرد و كارايي مصرف آب آبياري سورگوم علوفه اي به صورت كرت هاي يكبار خرد شده (اسپليت پلات) بر اساس بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي زهك زابل اجرا شد. در اين آزمايش تيمارهاي اصلي شامل روش آبياري (كرتي و شياري) و تيمارهاي فرعي در سه سطح، شامل آبياري بر اساس تامين 100درصد (T1)،80 درصد(T2) و60 درصد نياز آبياري گياه(T3) بودند. نتايج حاصل از تجزيه مركب داده ها در دو سال آزمايش نشان داد كه اثر تيمارهاي روش آبياري بر عملكرد علوفه خشك گياه تاثير معني داري نداشت، اما اين فاكتور تحت تاثير سطوح مختلف آب آبياري در سطح يك درصد معني دار گرديد. بيشترين عملكرد علوفه خشك مربوط به تيمار T2 (80 درصد نياز آبياري) در روش آبياري شياري با 18/22 تن در هكتار شد. اثر متقابل تيمارهاي اصلي و فرعي بر فاكتور عملكرد علوفه خشك در سطح يك درصد معني دار شد. مقايسه بين روش هاي آبياري و تيمارهاي اثر ميزان آب آبياري از نظر عملكرد علوفه تر، تفاوت آماري معني داري در سطح پنج درصد نداشت، اما بيشترين عملكرد علوفه تر با 66/105 تن در هكتار در تيمارT1 (100 درصد نياز آبياري) با روش شياري حاصل شد. بيشترين و كمترين ميزان كارايي مصرف آب به ترتيب 78/1 كيلوگرم بر مترمكعب در تيمار T3 (60 درصد نياز آبياري) و 21/ 1 كيلوگرم بر مترمكعب در تيمار T1 (100درصد نياز آبياري) و با روش آبياري كرتي، بدست آمد.

In order to determine the effect of deficit irrigation on yield and water use efficiency of forage sorghum, this research was carried out in a randomized complete block design and a split plot arrangement with three replicates at Zahak Researh Station in Zabol, Iran, during 2004 and 2005 growing seasons. Basin and furrow methods were in the main plot and irrigation amounts consisting of T1=100%, T2=80%, and T3=60% of the crop water requirement were in the subplots. The combined results of the two-year experiment showed that the effect of irrigation methods was not significant, while irrigation amounts showed a significant effect on dry matter, at %1 probability level. The maximum yield was 22.18 t/ha and was obtained in furrow irrigation with T2 treatment. The interaction effect of irrigation method and amount of water applied on dry yield was significant at %1 probability level. However, there was no significant difference between different treatments of irrigation methods and irrigation amounts regarding fresh forage yield, at %5 probability level. But, the maximum fresh forage obtained was 105.6 t/ha and belonged to furrow irrigation withT1. The maximum and minimum water use efficiencies were obtained in basin irrigation method with T3 and T1 and were, respectively, 1.78 kg/m3 and 1.21 kg/m3