عدالت در توزيع تخت هاي مراقبت ويژه در ايران از رويكرد منحني لورنز و ضريب جيني

Equity in distribution of intensive care beds in Iran with Gini coefficient and Lorenz curve approach

مقدمه: دسترسي برابر به خدمات بهداشتي و درماني از حقوق اساسي انسان ها است. توزيع نامتوازن منابع بيمارستاني به ويژه تخت هاي مراقبت ويژه، دسترسي برابر افراد به اين مراقبت هاي حياتي را با مشكل مواجه مي نمايد تخت هاي مراقبت ويژه يكي از مهمترين و با ارزش ترين منابع سيستم بهداشت و درمان بوده كه عدم تخصيص برابر و عادلانه آن در بين استان هاي كشور ممكن است علاوه بر جابجايي بيماران بدحال منجر به عوارض جبران ناپذير گردد. هدف از اين مطالعه بررسي ميزان عدالت در توزيع تخت هاي CCU1, ICU2, Post CCU3, Post ICU4, NICU5 بين استان هاي كشور بود. بحث و نتيجه گيري: اگرچه نقشه هاي جغرافيايي تراكم تخت هاي مراقبت ويژه، تراكم متفاوت اين تخت ها در استان هاي كشور را نشان مي دهد ولي اين اختلاف از نظر شاخص جيني قابل اغماض بوده و در نهايت مي توان نتيجه گرفت تقريبا برابري كامل در توزيع تخت هاي مراقبت ويژه (بجز تخت هاي NICU) در ميان استان هاي كشورمان رعايت گرديده. يافته ها: تعداد كل تخت هاي NICU, Post ICU, Post CCU, ICU, CCUدر كشور به ترتيب 4194، 3720، 4097، 291، 1129 بود. بيشترين مقادير براي هريك از تخت هاي مراقبت ويژه موجود در هريك از استان ها، در استان تهران گزارش شد. بيشترين نسبت تخت هاي NICU, Post ICU, Post CCU, ICU, CCU به ازاي هر 100,000 نفر جمعيت به ترتيب در استان هاي يزد ، تهران ، يزد ، قم ، خراسان رضوي مشاهده شد . در پايان ضريب جيني براي تخت هاي NICU, Post ICU, CCU, ICU, CCU Post به ترتيب 13/0 ،17/0، 15/0، 11/0، 23/0 محاسبه گرديد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات كاربردي بوده كه به روش توصيفي-تحليلي نگاشته شده است، داده هاي مورد نياز از آخرين آمارهاي مستند موجود در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و مركز آمار ايران جمع آوري گرديده است. ميزان عدالت توزيعي با استفاده از پركاربردترين شاخص هاي آماري در اين زمينه يعني منحني لورنز و ضريب جيني از طريق نرم افزار Excel 2007 محاسبه شد. همچنين نقشه جغرافيايي تراكم تخت هاي مراقبت ويژه در كشور نيز ترسيم گرديد كه قطعا براي سياست گذاري مناسب در حيطه سلامت ضروري مي باشد.

Background:Equal access to health care services is among the basic human rights. Unequal distribution of hospital resources especially intensive care beds encounter access to this critical care with problem. intensive care beds is one of most valuable and important sources of health care system that its unequal and inequity distribution among our country provinces more over transportation of emergency patients can cause irreparable complications. The aim of this study was to assess degree of equity in distribution of CCU1, ICU2, Post CCU3, Post ICU4, NICU5 beds among provinces of country. Materials and Methods: The present applied study has been written by descriptive and analytical method. Needed data has been collected form the latest documents in ministry of health, treatment and medical education and statistical center of Iran. The amount of distributional equity calculated using EXCELL2007 by more applied equity indices in this field, Gini coefficient and Lorenz curve. Also the geographical concentration map, for intensive care beds in country, was drawn which is surely necessary for policy making in the health field. Results:The total number of CCU, ICU, PICU, PCCU and NICU beds were 4194, 3720, 291, 4097 and 1129 respectively. The maximum values for any intensive care beds by province were recorded in Tehran. The most proportion of CCU, ICU, PICU, PCCU and NICU beds per 100,000 people revealed in Yazd, Tehran, Yazd, Qom and Khorasan Razavi provinces respectively. Finally Gini coefficients for CCU, ICU, PICU, PCCU and NICU distributions were calculated 0.13, 0.17, 0.15, 0.11 and 0.23 respectively. Conclusion: Though geographic maps of intensive care beds concentration show different concentration of this bed among provinces but this difference in Gini index is negligible. Finally it can be concluded that approximately absolute equality in distribution of intensive care beds-except NICU- observed among our country provinces .