مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مقدمه‌اي بر آمار محيط زيست و چارچوب‌هاي بين‌المللي مربوط به آن

چكيده فارسي :

در ادبيات مربوط به سياست‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي اقتصادي، دسترسي به آمار و اطلاعات دقيق و بهنگام، در راس عواملي مانند منابع طبيعي، منابع مالي، نيروي انساني و فناوري مناسب و پيشرفته قرار گرفته است و اساس هر نوع تصميم‌گيري را تشكيل مي‌دهد. آمار و اطلاعات در تمام مراحل برنامه‌ريزي (راهكارها، سياست‌ها، خط‌مشي‌ها و اهداف)، هدايت امور اجرايي و ارزيابي عملكرد از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اهميت نظام جامع آماري محيط زيست نه فقط براي ارزيابي وضعيت رايج محيط زيست مورد نياز است بلكه براي برنامه‌ريزي سياست‌ها و عمليات اجرايي توسعه‌ي مداوم و سالم‌سازي محيط زيست نيز مورد نياز است. در اين راستا تهيه‌ي آمارهاي جامع زيست محيطي، زمينه را براي دستيابي به اهداف فصل 5 برنامه‌ي چهارم توسعه (ماده‌ي 58 تا 71)، هموار مي‌سازد. به‌عبارت ديگر، طبق اصل 50 قانون اساسي، اهداف فصل 5 برنامه‌ي توسعه‌ي چهارم كشور (مواد 58 تا 71)، اعلاميه‌ي استكهلم، فصل 8 دستور كار 21، بخش D فصل 8 دستور كار 21، فصل 40 دستور كار 21، توصيه‌هاي UNEP، توصيه‌هاي بخش آمار سازمان ملل متحد، توصيه‌هاي بخش توسعه‌ي پايدار سازمان ملل متحد و اهداف توسعه‌ي هزاره‌ي سوم (MDGs)، ضرورت ساماندهي، توليد و اشاعه‌ي آمارهاي محيط زيست ضروري به نظر مي‌رسد. به‌همين منظور در اين مقاله، مفاهيم آمار محيط زيست، ضرورت تهيه‌ي آمار و شاخص‌هاي زيست محيطي، انواع داده‌ها، منابع آمار، شاخص‌ها و نماگرهاي زيست محيطي، روش‌هاي جمع‌آوري آمار زيست محيطي، بخش‌هاي گوناگون آمار محيط زيست و انواع چارچوب‌هاي بين‌المللي تهيه‌ي آمارهاي محيط زيست مورد بحث و بررسي قرار مي‌گيرد.