ارزيابي اثر پساب آبزي‌پروري بر جوامع ماكروبنتوز و كيفيت آب رودخانه زاينده‌رود با استفاده از شاخص BMWP

Evaluating the Aquaculture Effluent Impact on Macroinvertebrate Community and Water Quality Using BMWP index

به منظور بررسي اثر پساب مزارع پرورش ماهي بر جوامع ماكروبنتوز رودخانه زاينده‌رود با استفاده از شاخص BMWP ، وضعيت ماكروبنتوزها به روش كمي در سه نوبت پاييز و زمستان 86 و بهار 87، در ايستگاههاي واقع در ورودي، خروجي، بالادست و پايين‌دست سه مزرعه با ظرفيت توليد 250، 25و70 تن نمونه‌برداري شدند. ماكروبنتوزهاي شناسايي شده متعلق به 53 خانواده از 16 راسته و 11 رده بودند. بر اساس اين شاخص ايستگاه خروجي مزارع با توليد بيشتر مانند مزرعه ديمه و در برخي فصول ايستگاه خروجي مزرعه تكاب در طبقه كيفي بد قرار گرفتند. كاهش معني‌دار (01/0‏P < ‎‏) شاخص BMWP بويژه در خروجي مزارع با توليد بالا، با افزايش گروههاي مقاوم به آلودگي مانند Chironomidae Simulidae, و Oligochaeta و كاهش ارايه‌هاي حساس به آلودگي نظير Ephemeroptera و Trichoptera همراه بود. شاخص BMWP وابستگي نزديكي با سطح توليد كارگاه نشان داد به طوري كه كمترين مقدار آن (17/1 ± 03/6) در خروجي پساب كارگاه ديمه با بيشترين توليد به‌دست آمد. در همه زمان‌هاي نمونه‌برداري شاخص BMWP در ايستگاههاي يك كيلومتر پايين‌دست مزارع افزايش نشان داد، به طوري كه در مقايسه با بالادست مزارع تفاوت معني‌داري نداشت. بهبود اين شاخص در فاصله يك كيلومتري از محل خروجي احتمالاً متاثر از دبي بالاي رودخانه و ظرفيت بالاي خودپالايي آن است كه منجر به رقيق‌سازي پساب و از بين رفتن اثر نامطلوب آن شده ‌است.

We investigated the environmental impact of trout farm discharge on Zayandeh-Rud River. Three farms with different production capacities; 250, 25 and 70 tones were assigned to this study. Five sampling sites were designated to each farm. Benthic macroinvertebrates were collected in autumn, winter, and spring using the quantitative techniques. A total of 11 classes, 16 orders and 53 familiesʹ of macroinvertebrates were identified. Information on macroinvertebrates of each site was used to calculate the biological monitoring working party (BMWP). BMWP index was significantly (p < 0.01) low at farm effluents especially when the production capacity was high. At these locations, abundance of tolerant taxa (e.g. Chironomidae, Simulidae, Oligochaeta families) increased, but sensitive taxa (Ephemeroptera and Trichoptera) declined in number. The BMWP index values were closely related to production rate and the lowest values (6.03±1.17) was recorded at the farm with the highest production. Although, BMWP index at site 50 m after the outfall showed low or no recovery of water quality and community structure, however, at site 1 km after the outfall BMWP values exhibited a partial downstream spatial recovery of community structure so that no significant difference with upstream site was observed. We concluded that self-purification capacity and the high water flow of the river dilutes effluents so that biotic index showed no alarming condition at the farthest downstream station.