تمرچي يا تمورچي، نامي براي مغولان (در نخستين منابع ايراني عصر تهاجم مغول)

هرچند «تموچين» به‌عنوان نام اصلي و اوّليه چنگيزخان، بسيار مشهور است اما در منابع ايراني قرن هفتم هجري/ سيزدهم ميلادي، اين نام به‌صورت‌هاي ديگري مانند تمرچي هم نوشته‌شده است. همچنين بعضي از منابع، اين نام را براي قبيله‌اي كه چنگيزخان از آن برخاسته، دانسته‌اند. در قدم اوّل ممكن است چنين به‌نظر آيد كه تفاوت ضبط نسخ از اين نام به‌دليل تصحيف يا كم‌اطّلاعي بوده امّا به‌نظر نگارنده، ضبط اسامي و نيز جمع آن با افسانه‌هاي مغولي نشان مي‌دهد كه نخستين منابع ايراني درباره مغولان، چنگيزخان و قبيله او را آهنگر به‌شمار آورده اند. لذا او يا قبيله‌اش را تمرچي خوانده‌اند. اين امر نشان مي‌دهد كه منابع ايراني قرن هفتم در اصل بازگو كننده اخبار و ديدگاه آن دسته از تركاني بوده اند كه با مغولان مخالفت داشته اند و لذا تمرچي يا تمرچين دو نامي است كه براي مغولان در منابع ايراني به‌كار رفته است.

While Temuchin is better known as the main and the first name of Genghis Khan, other Iranian sources of the seventh century A.H./thirteenth century CE indicate the name in its other forms such as Tamarchi. Furthermore, some sources consider the name as the tribe of the origin for Genghis. In the first place, it may seem that the different records of the name in history lie in miswriting or misinformation; the author, however, is of the belief that according to the names recorded in addition to the Mongol myths, the first Iranian sources relating to Mongols have known Genghis and his tribe to be ironsmiths, that is why he or his tribe are called Tamarchi (ironsmith). The above evidence is indicative of the fact that the Iranian sources of the 7th century reflected the history and perspectives of the Turks who were in opposition to the Mongols and therefore Tamarchi or Tamurchi are the two names used for Mongols in the Iranian sources.