ريزازديادي شن (Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach)

شن(Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach) ‌يكي از درختچه‌هاي خزان‌كننده استان فارس است كه در جنگل‌هاي مناطق زاگرس به‌ويژه در منطقه‌ي سپيدان به‌عنوان گونه‌ي همراه با بلوط ديده مي‌‌شود. با وجود اين، اطلاعات كافي در مورد نحوه‌ تكثير و جنبه‌هاي مختلف رشد و نمو اين گونه در دسترس نيست. اين پژوهش به منظور دستيابي به روشي مناسب براي ازدياد سريع و انبوه اين گونه با استفاده از تكنيك‌هاي كشت درون شيشه‌اي انجام شد. بذرها و نوك شاخساره‌ها‌ي نهال حاصل از بذر به‌عنوان ريزنمونه مورد استفاده قرار گرفتند. محيط كشت MS با غلظت 1/0 ميلي‌‌گرم در ليتر BA براي توليد شاخساره بهينه بود. قطعات ساقه داراي يك جوانه، كشت شده بر روي محيط كشت DKW داراي 4/0، 7/0 و 1 ميلي‌‌گرم در ليتر BA‌، 30 گرم در ليتر ساكارز و 8 گرم در ليتر ديفكو باكتو آگار در مقايسه با محيط كشت MS تفاوت معني‌‌دار از نظر شاخص‌هاي رشد اندازه‌گيري شده نداشتند. بهترين شيوه براي ريشه‌زايي شامل دو مرحله مجزاي انگيزش ريشه و نمو ريشه بود. براي انگيزش ريشه موثرترين روش استفاده از محيط كشت MS با نصف غلظت عناصر ماكرو، 8 گرم در ليتر ديفكو باكتو آگار، 30 گرم در ليتر سوكروز و 25 ميلي‌‌گرم در ليتر IBA در شرايط تاريكي به مدت 60 ساعت بود. به منظور نمو ريشه، شاخساره‌ها از محيط انگيزش ريشه به محيط كشت بدون تنظيم‌كننده رشد و در شرايط روشنايي انتقال يافتند. با استفاده از اين روش 7/46 درصد از شاخساره‌ها ريشه‌دار شدند. ‌پس از نمو ريشه‌ها، گياهچه‌ها به گلدان‌هاي داراي مخلوطي از پيت‌خزه، ماسه و ورمي‌كولايت به نسبت 1:1:1 انتقال يافتند و به گلخانه منتقل شدند.

Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach, is a deciduous shrub growing in Zagros region of Iran as a companion species with oak, especially in Sepidan county, Fars Province, Iran. However, there isnʹt enough information about its propagation and different aspects of its growth. This study was carried out to develop in vitro culture techniques for rapid and mass propagation of the species. Shoot tips and nodal segments of seedlings were used as explants. Murashige and Skoog (MS) medium containing 0.1 mgl-1 BA was optimum for shoot multiplication. Nodal segments cultured on Driver and Kuniyuki walnut (DKW) medium containing 0.4, 0.7 and 1.0 mgl-1 BA, 30 gl-1 sucrose and solidified with 8.0 gl-1 Difco Bacto agar in comparison with MS medium didnʹt show any significant differences on measured growth indices. The best procedure for in vitro rooting consisted of two phases: root induction and root development. For root induction the most efficient method was utilization of MS medium (half strength macronutrients) solidified with 8.0 gl-1 Difco Bacto agar, containing 30 gl-1 sucrose and 25.0 mgl-1 IBA in dark conditions for 60 hours. For root development, shoots were transferred from root induction medium to hormone free medium in lighted conditions. Using this method, about 46.7 percent of the shoots rooted. After root development, plantlets were transferred to pots containing a mixture of peat, sand and vermiculite (1:1:1) and transferred to greenhouse.