بررسي ديدگاه آلوسي در آيه مباهله از منظر مفسّران شيعه

آيه مباهله از برجسته ترين آيات قرآن كريم است كه منزلت و فضيلت اهل بيت رسول‌خدا(ص) را آشكار مي سازد. حضرت رسول به استناد وحي الهي، علي(ع) را نفس خود دانسته است كه به روشني گوياي حقانيت ولايت و امامت خاندان رسالت و به ويژه امام علي(ع) است. علي رغم اين نكته روشن، آلوسي از مفسّران اهل سنت در تطبيق انفسنا به علي(ع) مناقشه كرده است. رويكرد اين مفسّر به اين آيه به انديشه هاي نظري وي معطوف است. از سوي ديگر، ريشه باور اين مفسر به ديدگاه كساني مانند ابن تيميه و امام فخر رازي برمي‌گردد و مواجهه او با اين آيه تقرير ديگري از ديدگاه مفسّران سلفي است. مفسّران شيعي، با استناد به مباني كلامي، استدلالهاي عقلي و نيز با تكيه بر روايات و سبب نزول آيه بر اين باورند كه كوچك‌ترين ترديدي در تطبيق انفسنا بر امام علي (ع) وجود ندارد. اين مقاله با دسته بندي مواجهه آلوسي در برابر روايات اهل بيت، موضع اين مفسّر را در آيه مباهله بررسي كرده است.

Ayat al-Mubahila (the verse on mutual cursing – Q. 3: 61) is among the most prominent verses of the Qur’an, which reveals the status and excellence of the Apostle of Allah (S.A.W.)’s Ahl al-Bayt (A.S.). Relying on Divine Revelation, the Holy Prophet (S.A.W.) has viewed ‘Ali (A.S.) as his own soul, which obviously suggests the rightfulness of the sainthood (wilaya) and Imamate of the household of the Prophet (S.A.W.), especially that of Imam ‘Ali (A.S.). Despite this clear fact, al-Alusi, a Sunni interpreter, has disputed as to the correspondence of anfusana (our souls) to ‘Ali (A.S.). This interpreter’s approach to this verse is related to his theoretical mindset. On the other hand, this interpreter’s opinion stems from the viewpoint of such people as Ibn Taymiya and Imam al-Fakhr al-Razi; his confrontation with this verse is another exposition of the viewpoint of Salafi interpreters. Relying on theological principles, intellectual arguments, the traditions, and the Revelation occasion of this verse, Shi‘a interpreters believe that there is not the slightest doubt about the correspondence of anfusana to Imam ‘Ali (A.S.). Categorizing al-Alusi’s confrontation with the Ahl al-Bayt (A.S.)’s traditions, the present article examines the position of this interpreter concerning Ayat al-Mubahila.