تاملي فقهي در ماده‌ي 63 قانون مجازات اسلامي و تبصره‌ي 1 ماده‌ي 1-221 لايحه‌ي پيشنهادي

ماده‌ي 63 قانون مجازات اسلامي، زنا را اين گونه تعريف كرده است: «زنا عبارت است از جماع مرد با زني كـه ذاتاً بر او حـرام است، گرچه در دبر باشـد، در غير مـوارد وطي شبهه». تبصره‌ي 1 ماده‌ي 1-221 لايحه‌ي جديد پيشنهادي نيز با تاييد مفاد ماده‌ي مذكور آورده است: « جماع با دخول رجوليت به اندازه‌ي ختنه‌گاه در قبل يا دبر زن محقق مي‌شود». همان طور كه از دو ماده‌ي مذكور بر مي‌آيد، تحقق زنا به وطي در قبل و يا دبر زن منوط شده است. قابل ذكر است كه مفاد اين دو ماده مستظهر به موافقت مشهور اماميه است؛ چراكه فقيهان اماميه زنا را به ايلاج در فرج تعبير نموده‌اند و مشهور ايشان مصداق فرج را مطلق آن و اعم از قبل و دبر دانسته‌اند، اما در مقابل، نظريه‌اي به شواذي از فقها منسوب است كه معتقدند ايلاج در غير قبل، مصداق ايلاج در فرج نيست و لذا، به نظر ايشان دخول در غير آن، موجب تحقق عنوان زنا نيست. اگر چه به نظر دسته‌ي اخير، دخول در دبر و لو زن، خود مصداق جرم ديگري به نام لواط است. با اين توضيحات مشخص مي‌شود، محل نزاع دخول در دبر انثا است كه مطابق ديدگاه مشهور اماميه، مصداق جرم زنا و مطابق رايي نادر محقق عنوان لواط است. نگارندگان با بازخواني هر دو راي پيش‌گفته و با ارزيابي مستندات فقيهان، نظر سومي را در مساله برگزيده است. وي معتقد است كه دخول در دبر انثا نه محقق عنوان زنا و نه محصل جرم لواط است، بلكه مي‌تواند جرم مستقلي باشد كه تبيين حدود و ميزان و نوع مجازات آن محتاج به بازجستي ديگر در ادله خواهد بود.

Article 63 of Islamic penal law defines adultery as: “copulation of a man with a woman who is essentially unlawful (haram) to him, although in dubur (back), in cases other than misapprehended consummation.” Clause 1 of article 1-221 of the new suggested bill, confirming the content of the above article, has also mentioned: “copulation is effected by the insertion of a male’s sex organ into a female’s ghubul (front) or dubur, as deep as the circumcised head.” As it is implied from the above two articles, fulfillment of adultery is subject to the vaginal or anal intercourse with a woman. It is worth mentioning that the contents of these two articles are confirmed by unanimity of the widely known Imamis; since the Imami jurists have construed adultery as insertion in farj (vagina) and the noted among them have viewed farj as being absolute, including both ghubul and dubur. In contrast, however, there is a view ascribed to a rare group of jurists who believe that insertion in other than qubul is not referent to insertion in farj; hence, to their opinion, insertion in other than farj does not involve adultery. Nevertheless, in view of the latter, insertion in the dubur, even though of a female, in itself denotes another offence called lawat (sodomy). With these explanations, it is clarified that the controversy exists as to the insertion in the female’s dubur, which according to the well-known Imami viewpoint is a proof of an adultery offence and, according to a rare verdict, ascertains sodomy. With a reappraisal of both aforementioned views and assessment of the jurists’ evidences, we have taken a third view on this issue. We believe that insertion in the female’s dubur neither ascertains adultery nor actualizes the sodomy offence; rather, it can be an independent offence, whose determination of the limits as well as the degree and type of punishment require a separate search into the proofs.