شاخصه‌هاي فرهنگي شمال غرب ايران در دوره اشكاني

منطقه شمال‌غرب ايران در دوره اشكاني، بخشي از ايالت نيمه مختار آتروپاتن بوده است. اين منطقه در دوران اشكاني در معرض تحوّلات و رخدادهاي سياسي- فرهنگي متعدّدي قرار گرفته است ولي با اين وجود در مطالعه و شناسايي اين منطقه با فقر مواد فرهنگي دوره اشكاني مواجه هستيم. هرينك و كامبخش‌فرد نيز به اين موضوع اذعان داشته‌اند. در دو دهه اخير، بررسي‌هاي ميداني و كاوشهاي متعددي در منطقه صورت گرفته است كه مطالعه و بررسي داده‌هاي آنها يقيناً افق روشن‌تري از دوره اشكاني منطقه شمال غرب ايران را پيش روي ما قرار خواهد داد. يكي از اين موارد، محوطه كهنه پاسگاه تپه سي است كه در راستاي پروژه نجات‌بخشي سد خداآفرين در كنار ديگر محوطه‌ها در قالب دو فصل مورد كاوش قرار گرفته است. با توجه به فقر مادّي منطقه در دوره اشكاني، بي‌شك مواد و داده‌هاي به‌دست آمده از اين محوطه، بخشي از خلا و ابهامات مادّي- فرهنگي و چگونگي تعاملات فرهنگي منطقه را پوشش خواهد داد. بدين منظور، نگارندگان در اين مقاله سعي در معرّفي و مطالعه تطبيقي يافته‌هاي دوره اشكاني اين محوطه با ديگر محوطه‌هاي همزمان دارند تا به گونه‌اي، گامي موثر در مطالعه كمّي و كيفي داده‌ها و ميزان تعاملات دوسويه در شمال غرب ايران با مناطق همجوار در دوره اشكاني برداشته باشند.

The North Western part of Iran belonged to the semi-autonomous province of Atropatene. The region witnessed several political and cultural events and developments during the Parthian Period; however, in its study and exploration, we are in short of cultural material relating to this period, a fact also admitted by Herring and K?mbakhshfard. In the course of the past two decades, numerous field studies and researches have been conducted in the region investigation of whose findings will provide us with a clearer understanding of the Parthian rule in the North West of Iran. The issue at point is the old mound of P?sg?h Tappeh Si which was explored in parallel with the project for saving the dam of Khod?-?farin and other areas in two seasons. As a result of the material poverty of the region during the Parthian Period, the material and data derived from the region will definitely be able to fill, though partially, some of the gaps and material as well as cultural ambiguities and the manner of cultural interactions in the region. To this end, authors of the present article, have endeavored to introduce and carry out a comparative study of the findings of the Parthian Period belonging to this period together with other regions which were concurrent with it, with the aim to take an effective step in the qualitative and quantitative study of the data and the amount of bilateral interactions in the North West of Iran and the neighboring regions during the Parthian Period.