مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي اثر تاخير در كاشت بر عملكرد كلزا و كارآيي كاربرد نيتروژن

چكيده فارسي :

كاشت كلزا در تناوب با محصولات تابستانه، موجب تاخير در كاشت، كاهش عملكرد و كاهش درآمد اقتصادي زارعين مي شود. بر اساس تحقيقات انجام شده مناسب ترين تاريخ كاشت كلزا، از حدود نيمه تا پايان آبان ماه در استان خوزستان توصيه شده است. با هدف بررسي تاثير تاخير در كاشت بر عملكرد كلزا و كارآيي نيتروژن، آزمايشي در دو سال زراعي 85-1383 در ايستگاه تحقيقات شاوور در قالب طرح آماري بلوكهاي كامل تصادفي بر پايه كرتهاي يك بار خرد شده با چهار تاريخ كاشت (اول) 20/8، (دوم) 30/8 (تاريخ كاشت هاي توصيه شده)، 10/9 و 20/9 (تاريخ كاشت هاي تاخيري) در كرت هاي اصلي و نيتروژن از منبع كوداوره در پنج سطح صفر، 50، 100، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار در كرت هاي فرعي با سه تكرار اجرا ‌ شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد تاريخ كاشت و مقدار نيتروژن بر اجزا عملكرد اثر بسيار معني دار داشتند. هم چنين تاريخ كاشت اثر بسيار معني دار و مقدار نيتروژن اثر معني دار بر كارآيي مصرف نيتروژن داشتند. مقايسه ميانگين دو ساله تيمارهاي مختلف تاريخ كاشت نشان داد كه تاخير در كاشت از 20/8 به 20/9 سبب كاهش تعداد خورجين در بوته به ميزان 6/24 خورجين، دانه در خورجين 1/3 عدد، وزن هزار دانه 43/0 گرم، عملكرد دانه 1085 كيلوگرم، روغن دانه 6/5 درصد و كارآيي نيتروژن 9/6 درصد گرديد. مطالعه تاثير مصرف كود نيتروژن بر عملكرد دانه، تعدادخورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، درصد و عملكرد روغن نشان داد كه با افزايش مقدار نيتروژن تفاوت معني دار از نظر آماري بين اين خصوصيات وجود داشت. اما مقدار كارآيي نيتروژن با افزايش مقدار نيتروژن از 150 به 200 كيلوگرم در هكتار به ميزان 2/2 درصد كاهش يافت. با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق، كاربرد 150 كيلوگرم نيتروژن در تاريخ كاشت هاي مناسب (آبان) توصيه شده و كاشت تاخيري كلزا (آذر) در شرايط استان خوزستان توصيه نمي شود.