ارزيابي كيفي استفاده از روشهاي آماري در پژوهشهاي خاكشناسي

Qualitative Evaluation of Statistical Methods Used in Some Soil Science Research

به منظور ارزيابي كيفي استفاده از روشهاي آماري در پژوهشهاي خاكشناسي، تعداد 100 فقره گزارش نهايي طرح تحقيقاتي، پايان نامه و مقالات چاپ شده در مجله علمي - پژوهشي به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب و سپس هر يك از نمونه ها براساس چك ليست طراحي شده مورد بررسي و مطالعه قرار گرفتند. براي هر نمونه روش طراحي آزمايش، نحوه تصادفي كردن تيمارها، عامل بلوك بندي تعداد تيمارهاي مورد بررسي، نحوه نمونه گيري، تعداد صفت اندازه گيري شده، روشها و آزمونهاي آماري به كار گرفته شده در ارايه نتايج، روشهاي مقايسه ميانگين، توزيع فراواني آزمونهاي آماري، وجود كارشناس آماري در ليست همكاران يا نويسندگان، كيفيت منابع آماري مورد استفاده و كيفيت استفاده از جداول و نمودارها در تفسير و ارايه نتايج ثبت و بررسي گرديد. پس از جمع بندي و بررسي چك ليستها رايج ترين اشكالات و خطاهاي موجود در نمونه ها به دو دسته عمده خطاهاي مربوط به طراحي آزمايشات و خطاهاي مربوط به تجزيه و تحليل و ارايه نتايج دسته بندي شدند. ضمن بيان ضرورت اجراي صحيح هر يك از موارد پيامدهاي ناشي از بي توجهي به آنها نيز ذكر گرديد. براساس يافته هاي حاصل از اين تحقيق، آموزش مناسب و كارآمد روشهاي آماري در طراحي آزمايشات و نرم افزارهاي مرتبط با آنها براي محققين و دانشجويان كشاورزي مي تواند كارايي و قابليت اعتماد نتايج پژوهش هاي كشاورزي را بيش از پيش تضمين نمايد.