مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - پتانسيل‌سنجي مناطق بهينه‎ي توسعه‎ي ژيومورفوتوريسم

چكيده فارسي :

منطقه‎ي مرنجاب، در شمال كاشان و جنوب درياچه‎ي نمك واقع شده است. اين منطقه، به‎علّت شرايط ويژه‎ي ژيومورفولوژيكي و مناظر طبيعي و بي‎همتايش ـ كه گوياي عناصر و اجزاي كوير است ـ جاذبه‌هاي خاصِّ ژيومورفولوژيكي و ژيوتوريسمي دارد كه در صورت مطالعه و شناسايي قابليّت‌هاي گردشگري آن و برنامه‏ريزي لازم در اين خصوص، توانايي تبديل‎شدن به منطقه‎اي ژيوتوريسمي فوق‌العاده را دارد. هدف اين پژوهش، شناسايي دقيق جاذبه‌هاي ژيومورفولوژيكي مناسب براي توسعه‎ي ژيوتوريسم و اكوتوريسم در منطقه و معرّفي مستعدترين قسمت‌هاي منطقه براي تمركز تاسيسات گردشگري است. به‎همين دليل، اطلاعات مورد نياز در اين پژوهش به دو روش كتابخانه‌اي و مطالعات ميداني گردآوري و با استفاده از نقشه‌هاي مورد نياز، عكس و تصاوير ماهواره‌اي، وسايل صحرايي و نرم‎افزارها و همچنين با استفاده از دو مدل دلفي و تحليل سلسله‎مراتبي به تجزيه و تحليل آنها پرداخته شد. در روش كتابخانه‌اي علاوه‎بر متون مرتبط با موضوع، برخي از اطلاعات مورد نياز، به‎ويژه اطلاعات كمّي با مراجعه به كتابخانه‌ها، اداره‎ها و سازمان‌ها جمع‌آوري شد. در روش مطالعات ميداني، جمع‌آوري اطلاعات، با مشاهده مستقيم (عكس و فيلم)، مصاحبه و پرسش‌نامه انجام شد. در اين راستا، تعداد 10 پرسش‌نامه به روش دلفي يا پرسشگري خبره، پُر شد و وزن‌هاي به‎دست آمده وارد لايه‌هاي GIS شد تا به‎روش تحليل سلسله‎مراتبي يا AHP منجر به تعيين مكان‌هاي مناسب شود. نقشه‎ي نهايي و نتايج آن نشان داد كه از مجموع 32000 هكتار مساحت منطقه‎ي مورد مطالعه، حدود 1/32 هكتار پتانسيل بالا، 3/8 هكتار پتانسيل به‎نسبت بالا، 5/8 هكتار پتانسيل متوسّط، 1/46 هكتار پتانسيل به‎نسبت پايين و 7/10 هكتار نيز پتانسيل پايين دارند. درنتيجه، مي‌توان براي 3/7% از مساحت منطقه كه پتانسيل اكوتوريسمي متوسّط به بالا دارند، برنامه‌ريزي كرد.