بررسي تنوع ژنتيكي توده هاي گياه سنگينك (Lathyrus sativus L.) ايران از لحاظ صفات زراعي و پروتيين هاي ذخيره اي دانه

Analysis of Genetic Diversity in Iranian Grasspea Landraces(Lathyrus sativus L.) based on Agronomic Traits and Seed Storage Proteins

با توجه به كاهش تعداد گونه هاي زراعي قابل دسترس براي اصلاح كنندگان نباتات ، بررسي گياهان زراعي غير مشهور مانند گياه سنگينك (Lathyrus sativus ) ضروري به نظر مي رسد. در اين تحقيق به منظور بررسي تنوع صفات زراعي و ريخت شناختي بين توده هاي بومي سنگينك ايران ، 26 توده در قالب يك طرح حجيم شده به صورت بلوك هاي كامل تصادفي با پنج تكرار و سه شاهد در مزرعه كاشته شدند. صفات زمان رسيدگي، تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در نيام، بيوماس خشك ، وزن صد دانه و عملكرد دانه در بوته مورد ارزيابي قرار گرفتند. تجزيه هاي آماري داده ها نشان داد كه بين توده ها از لحاظ صفات زراعي اختلاف معني داري وجود دارد. در اين آزمايش ، تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه، همبستگي بالايي را با عملكرد دانه در بوته داشتند. تجزيه كلاستر توده ها بر اساس صفات زراعي به روش UPGMA، توده هاي مورد مطالعه را به سه گروه جدا گانه تقسيم نمود : الف) توده هاي تبريز1و2 ، ب) توده اراك -246 و ج) ساير توده ها. تنوع پروتيين هاي كل ذخيره اي دانه در اين 26 توده سنگينك و دو گونه Lathyrus cicer و L. ochrus با استفاده ازروش الكتروفورز SDS-PAGE مورد مطالعه قرار گرفت و در مجموع تعداد 19 نوار پروتييني براي آن ها تشخيص داده شد. تجزيه كلاستر توده ها و گونه ها بر اساس وجود و عدم وجود نوارهاي پروتييني به روش UPGMA وبا معيار فاصله ضريب تطابق ساده توانست توده سنگينك تبريز و دو گونه ديگر را از بقيه توده ها تفكيك نمايد وساير توده ها در يك خوشه جداگانه قرار گرفتند.

Regarding the decreasing number of the available crop species for plant breeders, the study of “ignored” crops seems necessary, one of which is grasspea (Lathyrus sativus). In order to evaluation of the Iranian landraces of grasspea for agro-morphological traits, 26 accessions were planted in the field as an augmented design based on a complete block design with five replications. Some traits, such as date of maturity, number of pods/plant, number of grains/pod, dry biomass, one-hundred grain weight, and grain yield per plant were studied. The analysis of variance showed that there is a significant difference between the agro-morphological traits.The cluster analysis of the landraces for their agro-morphological traits using UPGMA method resulted in three distinct groups: 1) Tabriz-1 and Tabriz-2, 2) Arak-246, and 3) the others. The diversity of the aforesaid 26 grasspea landraces as well as Lathyrus ochrus and L. cicera species for their total seed storage proteins using SDS-PAGE method was studied and 19 protein bands identified. The cluster analysis based on the SDS-PAGE results through UPGMA method and simple matching coefficient could separate Tabriz-2 as well as the two species from the remaining of the landraces being in a single group.