اثر متقابل سميت بور و پايه بر رشد، شدت فتوسنتز و غلظت عناصر غذايي درخت بادام

Interactive Effect of Boron Toxicity and Rootstock on the Growth, Photosynthetic Rate and Nutrient Concentrations of Almond Tree

سميت بور يك عارضه مهم است كه مي تواند رشد گياهان را در نواحي خشك و نيمه خشك محدود نمايد. استفاده از پايه هاي متحمل كه مانع از جذب يا انتقال بور به قسمت هاي هوايي گياهان مي شوند، سميت بور در پيوندك را كاهش داده و به تبع آن تحمل مقادير بيش از حد بور در منطقه ريشه افزايش مي يابد. بدين منظور، جهت ارزيابي اثر متقابل سميت بور و پايه بر رشد رويشي، شدت فتوسنتز و غلظت عناصر غذايي بادام (Prunus dulcis Mill.) رقم فراگنس، آزمايشي با سه سطح بور (mg/l25/0، 20 و 10) و دو پايه بادام (جي اف-677 و تواونو) به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در محيط بدون خاك و تحت شرايط كنترل شده به اجرا درآمد. نتايج نشان داد كه سميت بور اثرات كاهشي معني داري بر خصوصيات رويشي، فيزيولوژيكي و غلظت عناصر غذايي بادام داشت، هر چند شدت اين اثرات بر حسب نوع پايه متفاوت بود. با افزايش سطوح بور، وزن تر و خشك برگ و ريشه، تعداد برگ، سطح برگ، شدت فتوسنتز و شاخص كلروفيل كاهش يافت. افزايش سطوح بور با كاهش غلظت نيتروژن، نيترات، فسفر، پتاسيم و افزايش غلظت بور در برگ همراه بود. ارتباط نزديك ميان غلظت بور شاخه و گسترش سميت بور در پايه ها، حاكي از آن است كه پايه تواونو از طريق مكانيسم تدافعي نظير ايجاد محدوديت در انتقال بور از سيستم ريشه به قسمت هاي هوايي، تحمل بالاتري نسبت به جي اف-677 داشته و تحت شرايط مقادير بيش از حد بور مي توان از آن به عنوان يك پايه متحمل براي ارقام مختلف بادام استفاده كرد.

Boron toxicity is an important disorder that can limit plant growth in arid and semi-arid environments. It has been proven that use of tolerant rootstocks impede B uptake or transport to the aerial portions of plants. This may alleviate B toxicity in the scion, consequently improves the tolerance to excess B in the root zone. An experiment was conducted to find interactive effect of B toxicity and rootstock on vegetative growth, photosynthetic rate and nutrient concentrations of almond (Prunus dulcis Mill.) cv. “Ferragnes” grown in the controlled environment. Three levels of B (0.25, 10, 20 mg/l) from H3BO3 and two almond rootstocks (GF677, Tuono) were factorially combined in a randomized complete block design with four replicates. The results showed that the higher concentration of B had a significant diminish effects on vegetative and physiological characteristics as well nutrient concentrations of almond. The severity of the adverse effects of boron toxicity varied among rootstocks. Fresh and dry weights of leaf and root, leaf number, leaf area, photosynthetic rate and chlorophyll index was decreased with increasing B levels. Increased B levels led to decreased N, NO3-, P, K in the leaves while, B concentrations were increased. The concentration of B in stem was closely related to the development of B toxicity in rootstocks, imply that the mechanism of tolerance to higher B concentration in Tuono is associated with exclusion mechanism such as restrict B transport from root system to aerial parts. Hence, under excess B conditions Tuono can be used as tolerant rootstock for different almond cultivars.