اثر عصاره آبي اندام هوايي كنگر فرنگي بر هيپر ليپيدمي، استرس اكسيداتيو و فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز در رت هاي ديابتي

The effect of aerial part of Cynara scolymus extract on the hyperlipidemia, plasma antioxidant capacity, and superoxide dismutase activity in diabetic rats

زمينه و هدف: ديابت قندي از نظر باليني به عنوان يكي از مهمترين عوامل بروز اختلال هايي نظير نفروپاتي، رتينوپاتي، نوروپاتي و بيماري هاي قلبي و عروقي مي باشد. گياهان دارويي به دليل عوارض جانبي كمتر به عنوان جايگزين مناسب داروهاي شيميايي همواره مورد توجه بوده اند. هدف از اين تحقيق بررسي تاثير عصاره آبي كنگر فرنگي بر برخي از فاكتورهاي بيوشيميايي در رت صحرايي نر ديابتي شده با استرپتوزوسين بود. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي، 24 سر رت صحرايي نر به چهار گروه تقسيم شدند. گروه اول به عنوان گروه كنترل، غذاي عادي دريافت كردند. سه گروه ديگر با استرپتوزوتوسين ديابتي شدند. سپس گروه دوم غذاي عادي پليت شده، گروه سوم و چهارم غذاي عادي به همراه عصاره كنگر فرنگي به ترتيب با دوز 200 و 400 ميلي گرم بر كيلوگرم وزن بدن براي مدت زمان 21 روز به صورت گاواژ دريافت كردند. پس از اتمام زمان آزمايش، از قلب رات ها خون گيري به عمل آمد و پارامترهاي تري‌گليسريد، كلسترول، ليپوپروتيين با دانسيته بالا (HDL-C)، ليپو پروتيين با دانسيته خيلي پايين (VLDL-C)، گلوكز، مالون دي آلدييد پلاسما (MDA)، هموگلوبين گليكوزيله (HbA1c)، ظرفيت آنتي اكسيداني پلاسما و فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز (SOD) گلبول هاي قرمز اندازه گيري و به كمك آزمون هاي آماري ANOVA و توكي با هم مقايسه شدند. يافته ها: درمان با عصاره آبي كنگر فرنگي باعث كاهش غلظت گلوكز، كلسترول تام، تري گليسريد،VLDL-C، مالون دي آلدييد و هموگلوبين گليكوزيله (05/0P < ) و افزايش HDL-C، ظرفيت آنتي اكسيداني پلاسما و فعاليت SOD (05/0P < ). در رت هاي تحت درمان نسبت به گروه كنترل ديابتي شد. نتيجه گيري: عصاره آبي كنگرفرنگي اثرات مثبتي بر روي بهبود اختلال پروفايل ليپيدي، افزايش ظرفيت آنتي اكسيداني پلاسما و بهبود اختلال متابوليسمي گلوكزدر رت هاي ديابتي شده با استرپتوزوتوسين دارد. بنابراين عصاره آبي كنگر فرنگي در كنترل ديابت و اختلال چربي ها نقش داشته و قادر است استرس اكسيداتيو را از طريق فعال سازي سوپراكسيد ديسموتاز كاهش دهد.

Background and aim: Diabetes mellitus is considered as an important risk factor for clinical disorders such as nephropathy, neuropathy, retinopathy and cardiovascular diseases. Medicinal plants, due to low side effects, are considered as suitable alternativer chemical drugs. Therefore, the aim of this study was to assess the effect of artichoke (Cynara scolymus L.) aqueous extract on biochemical factors in Sterptozotocin-induced diabetic rats. Methods: In this experimental study, 24 male rats were divided into 4 groups. One group (control) received standard diet and the other three groups were injected by sterptozotocin to induce diabetes. Then one, among the three groups, received standard diet (diabetic control group) and the other two groups received 200 and 400 mg/kg artichoke aqueous extract for 21 days by stomach tube, respectively. At the end of the experiment, the blood samples were collected through cardiac puncture and serum triglyceride, total cholesterol (TC), glucose, HDL-C, LDL -C, VLDL-C, HbA1c, superoxide dismutase (SOD) activity of red blood cells (RBC), plasma malondialdehyde and antioxidant capacity were measured and compared by ANOVA and Tukey tests. Results: Artichoke extract significantly reduced serum TC, TG, VLDL-C, glucose, plasma malondialdehyde and HbA1c in treated diabetic rats as compared to diabetic control group (P < 0.05). Additionally, artichoke extract significantly increased the plasma antioxidant capacity, HDL-C, and superoxide dismutase activity of RBC in treated diabetic rats, compared to the diabetic group. Conclusion: The findings of this study showed positive effects of artichoke extract on lipoprotein profile, antioxidant status, and glucose tolerance in diabetic rats. Therefore, artichoke extract may be beneficial in control of diabetes, abnormalities in lipid profiles and reduction of oxidative stress by activation of SOD activity.