ارزيابي ميزان فعاليت آنزيم هاي اوره آز و فسفاتاز قليايي و تغيير بعضي خصوصيات شيميايي در خاك تيمار شده با كمپوست و ورمي كمپوست تحت كشت ذرت

Evaluation of the Activities of Urease and Phosphatase Enzymes and Changes in Some Chemical Characteristics of Soil Amended with Compost and Vermicompost under Corn Cultivation

به منظور بررسي وضعيت برخي خصوصيات شيميايي خاك و ميزان فعاليت دو آنزيم اوره آز و فسفاتاز قليايي در اثر كاربرد كودهاي آلي تحقيقي در سال 1387 به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاكتور اصلي تيمار كودي (T1= شاهد، T2= كود شيميايي (سولفات پتاسيم، سوپر فسفات تريپل و اوره به ترتيب 100، 120، و 225 كيلوگرم در هكتار)، T3= كمپوست 20 تن در هكتار، T4= ورمي كمپوست 20 تن در هكتار ، T5= كمپوست 40 تن در هكتار، T6= ورمي كمپوست 40 تن در هكتار) و فاكتور فرعي سال كوددهي: يكسال كوددهي (سال 85)، دو سال كوددهي (سال 85 و 86)، سه سال كوددهي (سال 85 ، 86 و 87) بود. كود آلي و شيميايي در زمان كاشت مصرف شدند و دو ماه پس از كاشت ذرت از عمق 20-0 سانتيمتري از سطح خاك نمونه برداري صورت پذيرفت. پس از آماده سازي نمونه ها، ميزان ماده آلي، نيتروژن كل، فسفر قابل جذب و فعاليت آنزيم هاي اوره آز و فسفاتاز قليايي در خاك اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه با به كارگيري كمپوست زباله شهري و ورمي كمپوست ميزان فعاليت آنزيم اوره آز و فسفاتاز قليايي افزايش يافت و با افزايش مقدار مصرف، فعاليت آنزيم ها تشديد يافت. بيشترين ميزان فعاليت آنزيم فسفاتاز قليايي و اوره آز به ترتيب در تيمار ورمي كمپوست 40 تن در هكتار (2hr-1 -g-1. soil+mgN-NH300/114) و (?gPNP. g-1soil hr-167/3366) و كمترين ميزان فعاليت در تيمار شاهد (2hr-1 -g-1. soil+mgN-NH379/35) و (?gPNP. g-1soil hr-1 90/1144) مشاهده گرديد. با افزايش سطوح و دفعات مصرف كودهاي آلي بر ميزان ماده آلي، نيتروژن كل و فسفر قابل جذب افزوده شده، و بيشترين ميزان آنها در تيمار 40 تن ورمي كمپوست در هكتار كه سه سال متوالي كود استفاده شده بود، مشاهده گرديد. همچنين تفاوت معني داري بين سالهاي كوددهي از نظر فعاليت آنزيمي و خصوصيات شيميايي اندازه گيري شده، مشاهده گرديد، بيشترين فعاليت آنزيم ها و خصوصيات شيميايي اندازه گيري شده در تيمارهاي كودي كه سه سال مستمر كود بكاررفته شد، مشاهده گرديد.