تحولات ايران عصر صفوي و نمود آن در هنر نگارگري

Evolutions of Safavid Dynasty Influences on Painting

در تاريخ ايران پس از اسلام، عصر صفوي به لحاظ تحولات مهم سياسي- اجتماعي نقطه عطفي محسوب ميشود كه با حكومت انقلابي شاه اسماعيل صفوي آغاز ميگردد. نگارگري صفويه نيز مانند ساير شاخههاي هنري از اين تاثير بركنار نماند و شايد بيش از شاخههاي ديگر بتوان نشانههاي تحولات اجتماعي را در آن مشاهده نمود. در اين نوشتار با نگاهي به چند و چون اين تاثيرگذاري، سعي گرديده تا تحولات نگارگري عصر صفوي به موازات تحولات اجتماعي آن مورد بحث و بررسي قرار گيرد. يكي از اين رويدادهاي قابل توجه، گسترش رابطه با اروپاييان است كه نمود آن بيش از هر پديده هنري در نگارگري قابل مشاهده و اندازه گيري است. ارتباط مستقيم با اروپايياني كه به ايران ميآمدند، آثار هنري وارداتي از اروپا و هنرمندان اروپايي ساكن در ايران همگي زمينه شكلگيري سبك جديدي در نقاشي ايراني را فراهم آورد. مضافاً، تحولات دروني نگارگري نيز، همچون مستقل شدن نقاشي از كتابت و واقعگرايي، روند تغيير در نقاشي ايراني را تسريع نمود. در واقع، تغييرات ايجاد شده در نگارگري صفوي دو روند موازي بودند كه اولي دروني و در ادامه سير كُند و طبيعي تحول نگارگري ايران و ديگري سريع و انقلابي و تحت تاثير هنر اروپاييان شكل مي يافت. از اين ميان، آنكه ادامه يافت و به تدريج فراگير شد روند دوم بود.