تزيينات كتيبه اي آستانه مقدسه قم

inscriptive ornamentation the holy shrine of harat-e masoumeh

حضرت معصومه (س) فرزند هفتمين امام و پيشواي مسلمانان جهان امام موسي كاظم (ع)است كه از شان و جايگاه خاصي نزد شيعيان جهان برخوردار است، اما مقام و جايگاه ايشان نزد شيعيان ايراني و ارادتمنداني كه در جوار مرقد ايشان زندگي م يكنند، حكايتي ديگر دارد و گواه آن فوج فوج مشتاقان و مومناني هستند كه از گوشه و كنار ايران هر روزه به زيارت آن حضرت م يشتابند. به همين دليل شهر قم نيز از هنگامي كه سلسله ي صفوي تشيع را مذهب رسمي ايران قرار داد، از نظر زيارتي اهميت ويژ هاي يافت. پادشاهان صفوي براي ابراز ارادت خويش به خاندان نبوت و اهل بيت پيامبر كوشش هاي فراواني براي نشان دادن بزرگي و علم ايشان انجام دادند. از اين رو بيشترين گسترش و توسعه حرم و توجه به معماري آن، در زمان پادشاهان صفوي صورت گرفته است. در اين راستا، يكي از ابزارهايي كه از آن در ايجاد فضايي معنوي كمك گرفته شده، كتيبه هايي با درونمايه شيعي است. اين كتيب هها كه مضمون آن ها با مشاوره علماي اسلامي تعيين م يشد، در برگيرنده آيات قرآني، احاديث ايمه، نام ها و اسامي امامان و ادعيه و گاه اشعاري در وصف و مدح اهل بيت است. از اين ميان آ نچه بيش از همه تعصب و ارادت هنرمندان و پادشاهان يا حاميان هنري را نشان م يدهد، استفاده از نام امامان معصوم، حديثي از ايشان و يا دعايي درباره ايشان است. بخش مهمي از معماري اسلامي- ايراني، به ويژه درمجموعه هاي آرامگاهي بزرگان و به ويژه معصومين كه حرم مطهر حضرت معصومه (س) نيز در شمار آنهاست و همواره در دور ههاي مختلف مورد توجه پادشاهان مسلمان و هنرمندان و معماران شيعه قرار گرفته، استفاده از نمون ههاي متعددي از كتيب هها، با موضوعات فوق الذكر است.