چكيده فارسي :
تاتي خلخال و تالشي از هم متاثرند، اما مقدار اين تاثير در مناطق مختلف متفاوت است. شدت نزديكي اين دو گويش با يكديگر عاملي براي مخفي ماندن حدود و ثغور جغرافياي زباني اين دو شده است، چنان‌كه گاه گونه‌هاي تاتي در دل تالشي، و گونه‌هايي تالشي در دل تاتي يافت مي‌شوند. دو روستاي «اسكستان» و «اسبو»، از توابع شاهرود خلخال، از ديرباز در مسير راه تالش و شاهرود قرار گرفته و ارتباط تنگاتنگي با تالش داشته‌اند، اين دروازه در تحقيقات زبان‌شناسي تاتي و تالشي جدي گرفته نشده است.
اين مقاله با توجه به دلايل مختلف زبان‌شناختي، اجتماعي و جغرافيايي در پي آن است كه نشان دهد زبان دو گونه اسكستاني و اسبويي، برخلاف معروف، به نظر مي‌رسد گونه‌اي از تالشي باشد. ويژگي‌ها و مولفه‌هاي مهم زباني خاص تاتي و تالشي، سابقه ارتباط اين دو منطقه با هم، ارايه شواهد و مثال‌هايي در چند بخش آوايي، ساختواژي، و واژگاني، و بررسي ملاحظات جغرافيايي منطقه مويد اين مدعاست.
چكيده لاتين :
Although T?leshi and T?ti of Khalkh?l are two dialects that have affected each other in various levels, the degree of this effect in different places are not the same. In fact the very closeness of the two dialects has been a major reason for impossibility of drawing clear borderlines between them. It happens that T?ti varieties can be seen in the heart of T?leshi districts, or T?leshi varieties are found in the center of T?ti districts. Askest?n and Asbu, as villages of Sh?hrood region of Khakh?l, are located on the way T?lesh- Sh?hrood, being tightly linked with T?lesh, but unfortunately this fact has been neglected in linguistic researches.
This article postulates that Askest?ni and Asbui, in spite of the dominant belief, are varieties of T?leshi. This claim is supported by focusing on linguistic characteristics of T?ti and T?leshi, the history of the interrelation between the two dialects, geographical parameters of the area, as well as the phonological, morphological, and lexical examples.
