رابطه گناه و معرفت از ديدگاه قرآن

The Relation Between Sin and Knowledge in Quran

امروزه، يكي از مسايل مهم معرفت شناسي، تاثير عوامل غير معرفتي و از جمله گناه بر معرفت است. اعتقاد به چنين ديدگاهي از ويژگي‌هاي مهم تفكّر سنّتي است. هندوها در 3500 سال پيش معتقد به تاثيرپذيري معرفت از عوامل غير معرفتي بودند. در مسيحيت نيز پولس قديس بيان مي‌داشت كه "گناه نكنيد تا عالم واقع را درست بشناسيد." در جهان جديد، هرچند كساني همچون هابز، هيوم، كانت، ماركس، نيچه، فرويد، فوكو و. . . به نحوي معتقد به تاثير عوامل غير معرفتي بر معرفت بودند، ولي نخستين بار ويليام جيمز بود كه صريحاً بيان داشت كه آراي و نظرات ما ناشي از استدلال محض نبوده، بلكه عواملي همچون تلقين، عشق، نفرت، كينه، ترس، اميد و. . . در معرفت ما تاثيرگذارند. در قرآن كريم نيز به نحو مبسوط به ماهيّت و اقسام معرفت، نحوه حصول معرفت و عوامل معرفتي و غير معرفتي موثّر بر آن پرداخته شده است. از نظر قرآن، يكي از عوامل مهم در اين خصوص، گناهان ماست كه تاثير بسزايي در گونه‌هاي مختلف معرفت ما، اعم از اكتسابي و غير اكتسابي دارد. آنچه از آيات قرآن برداشت مي‌شود، اين است كه گناه به اشكال مختلف بر معرفت ما خصوصاً در حوزه معارف الهي تاثيرگذار است. براي مثال، گناه گاه سبب توجّه انسان به بخشي از واقعيّت، گاه سبب تحريف در حقايق، گاه سبب فراموشي و نسيان واقعيّات و گاه سبب سطحي‌نگري و عدم تعمّق در حقايق مي‌شود.

One of the debates in Theory of Knowledge (Epistemology) is the influence of non-epistemic factors, in particular the Sin, on the knowledge. Such a view has been prevalent in classical thought. In 3500 ago, Hindus believed that non-epistemic Factors affect on knowledge. In Christianity Paul was saying "do not commit the sin and you would know the real better". Although in modern times there were many philosophers who believed in this fact but this was William James who for the first time declared that our beliefs are not merely caused by arguments and such factors as self-suggestion, love, hate, fear, hope and etc. can affect on our knowledge. Holy Quran also debates issues such as the nature of knowledge, its forms, the way one can have access to it and the epistemic and non-epistemic factors of knowledge. For Quran one of the main factors of knowledge is the sin which can affect on the way of obtaining the knowledge either the acquisition of knowledge by ourselves or having the access to it by grace. What can be seen is that according to Quran sin in many ways has effects on our knowledge especially on the divine sciences. For example sin sometimes causes imperfect knowledge, distortion, oblivion and also the lack of deep deliberation