اقليم شناسي بارشِِ شمال غرب ايران

Climatology of Precipitation in North West of Iran

اقليم شناسي بارش را مي توان رفتار غالب بارش در هرمكان تعريف نمود.يكي از روش هاي تحليل اقليم شناسي بارش، شناخت رفتار چرخه اي بارش است. اين مهم از طريق بررسي و وارسي همسازهاي مختلف بارش امكان پذير است. در واقع همسازها انواع پويه هاي نهان دريك سري زماني را نشان مي دهند. اهميت همسازها براساس پراش ويژگي هاي بسامد دريك سري زماني تعريف مي شود. در اين تحقيق تلاش مي شود جنبه هاي پنهان بارش در شمال غرب كشور ( استان هاي آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي، اردبيل و زنجان) آشكار و تحليل شود. در اين راستا از تعداد 260 ايستگاه همديد، اقليم شناسي و باران سنجي طيّ دوره ي آماري 2005 - 1966 استفاده شد. به منظور رفع نقيصه هاي آماري و جبران تفاوت طول دوره ي آماري، نقشه هاي ماهانه بارش توليد و عمليات محاسباتي براي حصول مشخصات همسازها بر روي ياخته هاي اين نقشه ها انجام شد. بارش سالانه ي شمال غرب كشور از شمال شرق به جنوب غرب افزايش مي يابد. برخلاف انتظار بيش ترين بارندگي در چكاد بلندي هاي اين پهنه از كشور رخ نمي دهد. علاوه بر اين، تغييرات مكاني بارش بسيار زياد است. براساس روش هاي به كار رفته معلوم شد كه دو سامانه همديد- محلي تا بيش از 90 درصد بارش شمال غرب را توجيه مي كند. كمترين سهم بارش حاصل از سامانه هاي همديد در شمال شرقي ( پهنه كم بارش) رخ مي دهد. بنابراين سهم بارش حاصل از سامانه هاي محلي (بارش همرفتي، كوهستاني، جبهه هاي محلي و ...) در اين بخش بيشتر است. درحالي كه متناسب با افزايش بارش سالانه، سهم سامانه هاي همديد نيز فزوني مي يابد. بخش هاي جنوب غربي بيشينه ي بارش افزون تري از سامانه هاي همديد را دريافت مي دارد. همچنين زمان وقوع بيشينه ي بارش حاصل از سامانه هاي همديد در شمال شرقي در اوايل دسامبر ولي در نيمه ي جنوبي در اواخر دسامبر و اوايل ژانويه رخ مي دهد.

Climatology of precipitation can be defined as the dominant behavior of precipitation in any place. One of the methods for analyzing the precipitation climatology is the recognition of cyclic behavior of precipitation. This important issue is possible through analyzing and studying different accordants of precipitation. In fact conformes show different latent aspects in a time series. The importance of accordants is defined based on the diffraction of frequency features in a time series. In this study, it is tried to detect the latent aspects of precipitation in west part of Iran (west Azerbaijan, East Azerbaijan, Ardebil and Zanjan provinces). In this regard, 260 synoptic, climatology and udometer stations were used during statistical period of 1996-2005. In order to remove statistical deficiencies and compensate for length difference of statistical period, monthly precipitation maps were produced and arithmetic operations were made on the cells of these maps to obtain features of accordants. Annual precipitation of the north west part of Iran will increase from north east to south east. In spite of what expected, maximum rainfall will not occur in the heights of this area of country. In addition, spatial variations of precipitation are too great. Based on the used methods, it was cleared that two local synoptic systems justify up to more than 90 percent of north west precipitation. Maximum amount of precipitation due to synoptic systems occurs in northeast (low rainfall). therefore the share of precipitation resulting from local systems (convection precipitation, mountainous precipitation, local fronts and.) is more in this part. Mean while, proportionate to the increase of annual precipitation, the share of synoptic systems will also increase. South west parts receive greater maximum precipitation than synoptic systems. The time of maximum precipitation occurrence, due to synoptic systems in the northern, is early December but in Southern half is late December and early January.