پديد آورندگان :
نوراني آزاد ، حميد نويسنده مربي فيزيولوژي گياهي، گروه زيست شناسي nooraniazad, Hamid , چوبينه، داريوش نويسنده گروه زيست شناسي-دانشگاه آزاد اسلامي واحد جهرم Chobineh, D , حاجي باقري، محمدرضا نويسنده Hajibagheri, M.R. , كفيل زاده ، فرشيد نويسنده استاديار زيست شناسي دريا، گروه زيست شناسي دانشگاه آزاد اسلامي، جهرم kafilzadeh, Farshid
چكيده فارسي :
مس كه يكي از عناصر كممصرف ضروري براي رشد و نمو طبيعي گياهان محسوب ميشود، يكي از فلزات سنگين است كه مقدار زياد آن در اكثر گياهان ايجاد مسموميت ميكند. در اين تحقيق، اثرات سميت مس بر رشد و تحمل گياه آفتابگردان رقمهاي سان 33 بررسي شد. آزمايش در شرايط هيدروپونيك انجام شد. تيمارهاي صفر (شاهد)، 25، 50، 75 و 100 ميكرومولار سولفات مس با چهار تكرار در قالب طرح كاملا تصادفي به مدت 21 روز بر روي گياهان اعمال گرديد. تحت تنش سميت مس، مقادير وزن خشك اندامهاي هوايي و ريشه، كلروفيلهاي a و b و كارتنوييدهاي برگ، قندهاي محلول و نشاسته در ريشه و اندامهاي هوايي، ميزان مالون دي آلدهيد و پراكسيد از برگها و تجمع مس در ريشه و اندامهاي هوايي اندازهگيري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش غلظت مس، وزن خشك ريشه نسبت به شاهد، كاهش معنيدار يافت. كاهش وزن خشك اندامهاي هوايي در دو تيمار 75 و 100 ميكرومولار نسبت به شاهد، معنيدار بود. كلروفيل aو bبرگها به جز در تيمار 25 ميكرومولار نسبت به شاهد، كاهش معنيدار داشت. كاهش كارتنوييد برگها در دو تيمار 75 و 100 ميكرومولار در مقايسه با شاهد، معنيدار بود. قندهاي محلول ريشه و اندامهاي هوايي نسبت به شاهد، افزايش معنيداري يافت. كاهش نشاسته در اندامهاي هوايي، متناسب با شدت تنش در محيط رشد، معنيدار بود. در حالي كه كاهش آن در ريشه تنها در دو تيمار 75 و 100 ميكرومولار مس در مقايسه با شاهد، معنيدار بود. ميزان مس در ريشه و اندامهاي هوايي با افزايش غلظت آن در محيط، افزايش معنيدار يافت و تجمع آن در ريشه، بيشتر از اندامهاي هوايي بود. افزايش مالون دي آلدهيد برگها، همراه با افزايش مس، معنيدار بود. افزايش فعاليت آنزيم پراكسيد از برگها همراه با شدت تنش در محيط رشد به جز در تيمار 25 ميكرومولار، نسبت به شاهد معنيدار بود. انباشتگي مس در ريشهها، فعالشدن دفاع ضد اكسيداني و افزايش قندهاي محلول در اندامهاي گياه ميتواند از ساز و كارهاي تحمل به سميت مس باشد.
