تاثير رژيم‌هاي مختلف آبياري بر عملكرد و اجزا عملكرد گياه توت روباه در شهركرد

Effect of different irrigation regimes on yield and yield components of Poterium sangusorba in Shahrekord region

براي بررسي سازگاري گياه توت روباه در منطقه شهركرد يك آزمايش مزرعه‌اي به ‌مدت يك سال زراعي در دو رژيم كم آبياري (هر دو هفته يك‌بار) و آبياري كامل (هر هفته يك‌بار) انجام شد. خصوصيات ارتفاع گياه، وزن ماده خشك قسمت هوايي (شاخ و برگ)، تعداد برگ در هر بوته، تعداد برگچه در هر برگ، تعداد بذر در هر بوته، وزن هزار دانه و ميزان پروتيين خام استخراج شده از قسمت هوايي (شاخ و برگ)، در سه مرحله يك، دو و سه ماه بعد از كاشت اندازه‌گيري شد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ارتفاع گياه، ميزان ماده خشك شاخ و برگ، تعداد برگ در هر بوته، تعداد برگچه در هر برگ، تعداد بذر توليدي در هر گياه، وزن هزار دانه بذر و ميزان پروتيين استخراج شده از قسمت هوايي گياه در شرايط آبياري كامل (هر هفته يك‌بار) در مقايسه با شرايط كم آبياري) هر دو هفته يك‌بار) اختلاف معني‌داري داشتند. ارتفاع گياه، ميزان ماده خشك گياه، تعداد برگ در هر گياه و تعداد برگچه در هر برگ با افزايش مرحله رشد افزايش نشان داد. در رژيم آبياري كامل ميانگين بلندترين ارتفاع گياه در مراحل اول، دوم و سوم برداشت به‌ ترتيب 3/15، 3/26 و 7/59 سانتي‌متر و بيشترين ميزان ماده خشك شاخ و برگ در اين مراحل به‌ ترتيب 4/1، 8/4 و 2/11 تن در هكتار بود. بيشترين تعداد برگ در هر گياه در مرحله اول برداشت حدود 15 عدد، در مرحله دوم برداشت 28 عدد و مرحله سوم برداشت 90 عدد به‌ دست آمد. بيشترين ميانگين تعداد برگچه در هربرگ مركب در رژيم آبياري كامل در مرحله اول، دوم و سوم برداشت به‌ ترتيب 6/11، 5/16 و 20 عدد و بيشترين تعداد بذر توليدي در رژيم آبياري كامل در هر گياه 271 عدد و بالاترين وزن هزار دانه بذر 4/9 گرم بود. حداكثر پروتيين خام استخراج شده در رژيم آبياري كامل در مراحل اول‏، دوم و سوم برداشت به‌ ترتيب 5/21%، 5/23% و 3/11% بود و تعداد سه چين علوفه در هر دو رژيم آبياري كامل و آبياري كم برداشت شد.

In order to evaluate the adaptability of Poterum sanguisorba in Shahrekord region, a field experiment was conducted under two regimes of, deficit (once per two weeks) and full irrigation (once per week). Plant parameters which were measured include height, shoot dry weight, leaf number per plant, leaflet number per leaf, crude protein of shoot, number of seeds produced per plant and weight of 1000 seeds at three stages (1, 2 and 3 months after planting). these parameters were statistically analysed by GLM method. The results showed that plant height, shoot dry weight, leaf number per plant, leaflet number per leaf and seed number per plant, weight of 1000 seeds and crude protein under full irrigation were significantly different (p < 0.01) compared to deficit irrigation regime. The tallest plant heights of 15.3, 26.3 and 59.7 cm and greatest shoot dry weights of 1.4, 4.8 and 11.2 ton/ha were measured in the first, second and third stages respectively. Maximum leaf number per plant at first, second and third stages were approximately 15, 28 and 90 respectively. Under full irrigation regime the highest leaflet number per compound leaf were 11.6, 16.5 and 20 respectively at first, second and third stages respectively. Maximum seeds per plant of 271 and greater weight of 1000 seeds of 9.4 gram were produced under full irrigation regime. The highest level of crude protein extracted from shoot plant in full irrigation regime were 21.5 % in the first stage, 23.5 % in the second stage and 11.3 % in third stage.