دربار ساساني و مسيحيان: مدارا يا تعصب

Sasanian Court and the Christians: Tolerance or Prejudice

مسيحيان از بزرگ‌ترين اقليت‌هاي ديني در دوره ساساني به شمار مي‌رفتند. با توجه به اين كه حكومت ساساني بر بن‌مايه‌هاي آيين زردشتي استوار بود، مناسبات دربار ساساني با مسيحيان، از جمله مباحث درخور توجه در دوران مورد نظر، به شمار مي‌رود كه در مطالعات تاريخي كمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اينرو، در پژوهش حاضر، ضمن مروري مختصر بر چگونگي ورود مسيحيت به ايران در دوره اشكاني و گسترش آن در عصر ساساني، سياست حكمرانان ساساني در مناسبات با مسيحيان ايران، بررسي مي‌شود. بخش ديگري از اين پژوهش به رسميت يافتن مسيحيت در امپراتوري روم، استقلال كليساي ايران از ساختار كليساي روم، چگونگي اختلافات داخلي مسيحيان تا پايان دوره ساساني و تاثير اين رخدادها بر مناسبات دربار ساساني با مسيحيان ايران، اختصاص دارد. در تدوين اين نوشتار، علاوه بر مطالعه گزارش‌هاي وقايع‌نگاران سرياني و مسيحي قرون اوليه ميلادي، چگونگي توصيف مناسبات دربار ساساني با مسيحيان در آثار مورخان و نويسندگان مسلمان، مورد توجه قرار گرفته‌است. روش مورد استفاده در اين پژوهش تاريخي، تحليل داده هاي جمع آوري شده از منابع مكتوب با رويكردي توصيفي ـ تحليلي است.

The Christians were the largest religious minorities in the Sasanian period. Considering Sasanians as a government originated from Zoroastrian religious basis, the relationship between Sassanian court and the Christians can be considered a matter of significance. Due to aforementioned historical facts, this article begins with a review of the early days of Christianity and its correlation with Iran during Parthian period and then it is followed by a glance at the spread of Christianity in Sasanian era. Furthermore, the main aim of this article is to review the facts such as formalization of Christianity in Roman Empire, independence of Persian church from Rome, conflicts in Persian church, while studying their influence on the relationship between Sasanian court and the Christians in Iran. This article is based on reports of Syriac and Early Christian chroniclers and is supported by available evidence in Medieval Islamic sources. The method used in this historical survey is to analyze the collected data of written sources with a descriptive-analytical approach. Keywords: Christianity, Nestoriens in Iran, Sasanians, Christian minorities.