طراحي مدل رهبري خدمتگزار بر اساس ديدگاه امام علي )ع ( و مقايسه آن با نظرات انديشمندان غربي

Design of Servant Leadership Model on the Basis of Imam Ali’s (a.s.) Viewpoint and its Comparison with the Views of Western Thinkers

نظريه پردازان مديريت معتقدند كه رهبري، عامل اصلي موفقيت سازمان و جامعه است. در خصوص رهبري رويكردهاي گوناگوني وجود دارد. يكي از اين رويكرد ها كه به تازگي مورد توجّه صاحب نظران حوزه مديريت قرارگرفته «رهبري خدمتگزار» است. هدف اين رويكرد ايجاد بهبود در رهبري سازمانها وجوامع مي باشد. رهبران موثر مشتاق خدمتگزاري هستند. آنان داراي ويژگيهايي چون همدلي، دورانديشي، گوش دادن موثر و... مي-باشند. در بين همه رهبران بزرگ، شايد كمتر كسي مانند امام علي (ع) را بتوان نام برد كه نمونه عملي يك رهبر خدمتگزار باشد. هدف پژوهش حاضر تعيين مولفه هاي رهبري خدمتگزار از ديدگاه انديشمندان غربي، جستجوي اين ويژگيها در گفتار و رفتار حضرت علي (ع) و طراحي مدل رهبري خدمتگزار بر اساس الگوي عملي رفتار و گفتار ايشان بوده است. اين پژوهش از نوع تطبيقي بوده كه در آن ويژگيهاي رهبري خدمتگزار از ديدگاه انديشمندان غربي با ديدگاههاي حضرت ‌علي (ع) مورد مقايسه قرارگرفته است. يافته هاي پژوهش نشان‌ مي‌دهد كه حضرت علي (ع) نه تنها ويژگي هاي چنين رويكرد رهبري را همواره به ساير مديران و رهبران توصيه نموده اند بلكه خود داراي اين ويژگيها بوده اند. ساير يافته هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه آن حضرت به غير از ويژگيهاي رهبري خدمتگزار كه از سوي انديشمندان غربي مطرح شده است، داراي ويژگيهاي ديگري چون ساده زيستي، اعتماد به نفس، صبر و استقامت، اشاعه معنويت، عدالت، نفوذ بر قلوب، خوش برخوردي، دوستي، برادري و... مي باشند. اين رويكرد جديد در رهبري مي تواند از زواياي مختلف، نقطه تبادل افكار و بررسي علمي محققان قرار گيرد.

Management theorists believe that leadership is the main factor contributing to an organization’s or a society’s success. There are various approaches towards leadership. One of such approaches, which has recently attracted management authorities, is "servant leadership". This approach aims at upgrading leadership of organizations. Efficient leaders are eager to serve. They have such characteristics as enthusiasm, foresight, listening effectively to others, etc. Perhaps, Imam Ali (a.s.) is one of the rarest examples of a servant leader among the great leaders of the word. The aim of the present study is to determine the elements of servant leadership from the viewpoint of Western thinkers, to find out these features in Imam Ali’s (a.s.) words and deeds, and to design a model for servant leadership using Imam Ali’s (a.s.) words and deeds. This is a comparative study in which the views of Western thinkers and Imam Ali (a.s.)on the characteristics of servant leadership are compared. Our findings indicate that Imam Ali (a.s.) not only advised other managers and leaders to be servant leaders, but he himself was a true example of a servant leader. Other findings of the present study suggest that, besides the characteristics of servant leadership pointed out by Western scholars, Imam Ali’s (a.s.) character featured other dimensions such as leading a simple life, self-confidence, patience and endurance, promotion of spirituality, justice, influencing hearts, outgoingness, friendship, brotherhood, etc. Scholars can investigate this new leadership approach from various perspectives.