تاثير تنش كم آبي بر روي تجمع اسيد آمينه پرولين و غلظت يون پتاسيم در ارقام يونجه

Influence of water deficit stress on proline accumulation and K+ ion concentration in alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars

تنش كم آبي از مهمترين فاكتورهاي محدود كننده رشد و نمو گياهان مي باشد و تنظيم اسمزي يكي از فاكتورهاي مهم مقاومت به خشكي در گياهان محسوب مي شود كه گياهان با افزايش برخي مواد نظير پرولين، گليسين، قندهاي محلول، تري هالوزها، سوكروز و برخي مواد معدني مثل +K و غيره ... مي شوند. بدين منظور آزمايشي با استفاده از كرت هاي يك بار خُرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 85 – 1384 در مركز تحقيقات كشاورزي جيرفت اجرا شد، كه در آن تنش كم آبي به عنوان فاكتور اصلي در سه سطح شامل: آبياري زماني كه رطوبت خاك به 25 درصد ظرفيت زراعي رسيد (تنش شديد)، آبياري هنگامي كه رطوبت خاك به 50 درصد ظرفيت زراعي رسيد (تنش متوسط) و آبياري زماني كه رطوبت خاك به 75 درصد ظرفيت زراعي رسيد (تنش ملايم) و ارقام يونجه به عنوان فاكتور فرعي در پنج سطح عبارت بودند از: رقم يزدي، رقم نيك شهري، رقم رنجر، رقم بمي و رقم بغدادي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج بدست آمده حاكي از آن بود كه با افزايش تنش كم آبي بر ميزان تجمع پرولين افزوده شد ولي در تيمار تنش شديد كم آبي ميزان پرولين كاهش پيدا كرد ميزان تجمع پرولين در تنش كم آبي ملايم از 928/1 ميكرومول بر گرم به 291/2 ميكرومول بر گرم وزن تازه در تيمار تنش كم آبي متوسط رسيد بيشترين غلظت پتاسيم 258/2 درصد از تيمار تنش شديد كم آبي حاصل شد و بالاترين غلظت پتاسيم 171/3 مربوط به رقم بمي بود و با افزايش تنش كم آبي بر جذب يون +K افزوده شد و مقاوم ترين ارقام يونجه (نيك شهري – بمي) به كم آبي داراي بيشترين ميزان پتاسيم در اندام هاي هوايي بودند. ميزان تجمع پرولين در ارقام يونجه متفاوت بود.

Water stress is one the greatest limitation to crop expansion outside the present – day agricultural areas. Osmoregulation is one of the important factors, for plant drought tolerance. Many substances play important roles in plant osmoregulation for drought resistance, including proline, glycine, soluble sugars, trehalose, sucrose and K+ion, etc. In this context, a field experiment was conducted in Agricultural Research Center Jiroft and Kahnouj at 2005 and 2006 to investigate the effect of water deficit stress on proline accumulation and K+ ion alfalfa cultivars. The treatments were arranged in split – plots based on randomized compelte block design with three replications. The water stress treatment was main plot includy: severly stressed, moderately stressed and least stressed. Sub plots were included five alfalfa cultivars: Yazdi, Nikshahri, Rangar, Bami and Baghdadi. The results showed that with increasing water stress, proline accumulation was increased, but in severly stressed treatment proline accumulation was decreased. Proline accumulation rate was increased from 1.928 ( µ moleg-1 leaf FW ) in the state of least stressed treatment to a maximum of 2.291 ( µ moleg-1 leaf FW ) in the moderately stressed treatment. The highest concentration of K+ observed in severly stressed (2.258%) treatment. The highest concentration of K+ was occurred in the Bami Variety (3.71%). Proline accumulation rate was different among alfalfa cultivars. In the cultivars tolerant to drought (Nikshahri and Bami) with increasing of water stress, concentration of K+ increased more than sensitive one.