آثار و پيامدهاي طلاق مرور نظام مند تحقيقات انجام شده در ايران با تاكيد بر ملاحظات جنسيتي(1390 – 1376)

Consequences of DivorceA Systematic Review of Current Literature with an Emphasis on Gender-Related Issues (1997-2011

پيامدهاي طلاق به ويژه وجوه منفي آن، هم به صورت عمومي بر اركان مختلف جامعه تاثير مي گذارد و هم به واسطه تاثيرات ويژه اي كه بر زنان دارد، در تحليل هاي جنسيتي توسعه و سياستگذاري هاي اجتماعي اهميت مي-يابد، اين مقاله مروري خواهد داشت بر پژوهش هاي صورت گرفته در حوزه پيامدها و آثار طلاق در ايران در بازه زماني 1376 الي 1390. بر اساس نتايج جستجوي اوليه، 197 سند به دست آمد كه پس از بررسي و غربال‌گري اوليه، محتواي 23 تحقيق استخراج گرديد. سپس، يافته هاي به دست آمده از اين تحقيقات در سطوح 1- مشخصات عمومي 2- اهداف و سوالات تحقيق، 3- متدولوژي تحقيقات، 4- انواع متغيرهاي مورد بررسي و 5- يافته‌ها و نتايج تحقيقات، طبقه بندي و ارزيابي گرديدند.يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه نه تنها طلاق به‌طور كلي مي تواند باعث صدمه به سرمايه انساني و اقتصادي جامعه شود، بلكه در تحليلي حساس به جنسيت، مي تواند مانع نقش آفريني زنان در فرايند توسعه و در نتيجه به حاشيه راندن و استثمار زنان شود. به علاوه، اين تحقيق نشان مي دهد كه محققان زن بيشتر از محققان مرد به مسايل روانشناختي و اقتصادي پيامدهاي طلاق توجه داشته و كمتر به مسايلي نظير آسيب هاي اجتماعي و سو مصرف مواد مخدر توجه داشته اند.

Consequences of divorce, specially the negative ones, affect different sectors of society generally and become specifically important in gender development analysis and social policy, because of their especial influence on women’s lives. This article reviews the previous studies and published literature on after-effects of divorce in Iran in a period between 1997 and 2011. Based on an initial search, 197 texts were gathered and after preliminary evaluation and screening, the content of 23 of them were extracted and analyzed. Finally the analysis was organized and evaluated in the following levels: 1- general features, 2- aims and queries of the research, 3- methodology of the research, 4- types of variables and 5- findings as well as outcomes of the research. Findings of this study show that in general, divorce not only damages human and economic resources, but a gender-sensitive analysis also shows that it could be an obstacle in women’s participation in development and finally leads to their marginalization and exploitation. This study also demonstrates that female researchers pay more attention to psychological and economic impacts of divorce rather than social problems and drug addiction.