ايران در خاورميانه: روندهاي آينده منطقه

پیش بینی روندهای آینده در منطقه خاورمیانه كاری بسیار دشوار است كه در بیشتر موارد نیز به دلیل شتاب بسیار بالای تحولات بین المللی در این منطقه و درگیری قدرت های بزرگ در آن پیش بینی ها تحقق پیدا نمی كنند. منطقه خاورمیانه یكی از بی ثبات ترین مناطق جهان است كه برخلاف بسیاری از دیگر مناطق در حال توسعه جهان همچنان نزدیك به دو دهه پس از پایان جنگ سرد كشمكش های منطقه‏ای، به‏ویژه كشمكش اعراب و اسرائیل هنوز در آنجا به پایان نرسیده است. به همین دلیل برخلاف دیگر مناطق در حال توسعه، به‏دلیل وجود ذخایر نفتی و همچنین رشد بنیادگرایی اسلامی كه تهدیدی را برای منافع غرب به‏ویژه ایالات متحده فراهم می آورد، همچنان فضای امنیتی در این منطقه جهان باقی مانده است. تحولات پس از ١١ سپتامبر در این منطقه، به‏ویژه مشكلات جدی كه آمریكا در مدیریت امور خاورمیانه با آن رو به روست، وضعیتی را پدید آورده است كه می توان پیش بینی كرد كه روند افول نفوذ آمریكا در این منطقه آغاز شده است. همین موضوع فضایی را برای نقش آفرینی بیشتر ایران در منطقه به‏عنوان جایگزینی برای قدرت آمریكا فراهم خواهد آورد. نویسنده معتقد است كه دموكراتیك شدن در جهان عرب سبب كاهش تنش های میان كشورهای عربی با ایران و برقراری روابط بهتر با آنها خواهد شد. قدرت گرفتن شیعیان نیز فضای مانور بیشتری را برای ایران در منطقه خاورمیانه فراهم خواهد كرد.