اثر تنش خشكي بر ميزان پرولين، قندهاي محلول، كلروفيل و آب نسبي (RWC) بادرنجبويه (Melissa officinalis L.)

در اين تحقيق تاثير تنش خشكي بر ويژگيهاي فيزيولوژيك گياه دارويي بادرنجبويه (Melissa officinalis L.)، در سال 1385 در شرايط مزرعه در شهرستان كرج مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به صورت بلوكهاي كامل تصادفي با 4 تكرار با منظور نمودن تيمارهاي 1T (بدون تنش)، 2T (80% ظرفيت زراعي)، 3T (60% ظرفيت زراعي)، 4T (40% ظرفيت زراعي) و 5T (20% ظرفيت زراعي) اجرا گرديد. تاثير تنش خشكي بر كلروفيل a، كلروفيل b، پرولين، قندهاي محلول، RWC، بازده و عملكرد اسانس در سطح يك درصد معني‌دار بود. تاثير تنش خشكي بر كلروفيل كل در سطح پنج درصد معني‌دار بود. مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد كه بيشترين ميزان كلروفيل a، كلروفيل b و كلروفيل كل به‌ترتيب با ميانگين 921/1، 197/1، 283/2 ميلي‌گرم در ليتر مربوط به تيمارهاي 1T (شاهد)، 5T (FC%20) و 1T (شاهد) بود. بيشترين تجمع پرولين با ميانگين 112/2 ميلي‌گرم در ليتر مربوط به تيمار 5T (FC%20) بود. بالاترين مقدار قند محلول با ميانگين 545/2 ميلي‌گرم در ليتر متعلق به تيمار 3T (FC%60) بود. حداكثر RWC با ميانگين 369/93 درصد مربوط به تيمار 1T (بدون تنش) مي‌باشد. نتايج اين بررسي نشان داد كه گياه براي مقاومت به خشكي مقدار پرولين و قندهاي محلول را افزايش مي‌دهد. همچنين براي توليد بالاترين ميزان اسانس از گياه بادرنجبويه مي‌توان از تنش متوسط (FC%60) استفاده كرد.

In this research effect of drought stress on physiological characteristics of balm (Melissa officinalis L.) was performed under field condition in Karaj, Iran in 2005. Experiment was conducted using randomized complete block design with 4 replications. Treatment included T1 (non stress), T2 (80%FC), T3 (60%FC), T4 (40%FC) and T5 (20%FC). Effect of drought stress on chlorophyll a, chlorophyll b, proline, soluble sugars, relative water contents, percentage and yield of essential oil were significant (?=0.001). Effect of drought stress on total chlorophyll was significant (?=0.005). Comparison of treatment means showed that highest chlorophyll a (1.921mg/l), chlorophyll b (1.197mg/l), total chlorophyll (2/283mg/l) were related to T1 (control), T5 (20%FC) and T1 (control), respectively. Highest accumulation of proline with 2.545 mg/l mean was related to T3 (60%FC). Maximum relative water content with 93.369 mean percentage related to T1 (control). It could be concluded that plant accumulation of proline and soluble sugars increased tolerance and showed that moderate drought stress is beneficial for balm production.