فضاي فرهنگي ـ اجتماعي صدور خطبه هاي نهج البلاغه

علل، زمينه ها و شرايطي كه باعث صدور خطبه اي از جانب امام علي× شده است «فضاي صدور خطبه هاي نهج البلاغه» قلمداد مي شود كه در كتب حديثي آن را «اسباب صدور حديث» مي گويند. اين مقاله به منظور فهم بهتر معاني خطبه هاي نهج البلاغه و حل برخي تضاد هاي ظاهري به بررسي فضاي فرهنگي ـ اجتماعي صدور اين خطبه ها مي پردازد. در اين راستا علاوه بر بررسي روايات معتبر مربوط به خطبه هاي نهج البلاغه، مطالعه برخي شرح ها، كتب تاريخي مربوط به حوادث قرن اول هجري نيز سودمند است. ذكر اين نكته نيز لازم است كه ما در نقل فضاي صدور حكم را به يك مورد خاص منحصر نمي كنيم؛ بلكه در فهم بهتر حديث و روايت از آن بهره مند مي شويم. در اين نوشتار تلاش شده است تا با توجه به اهميت مسئله، پيشينه تاريخي آن بازگو و روش هاي فهم فضاي صدور تبيين و با آسيب شناسي بحث، ميزان تاثير فرهنگ زمانه در اين خطبه ها واكاوي گردد.