صرفه هاي ناشي از ابعاد و مقياس در صنعت بانكداري ايران

The Analysis of the Economies of Scale and Scope in Iran’s Banking Industry

در اين مقاله به آزمون تجربي وجود صرفه هاي اقتصادي در مقياس و ابعاد در فعاليت هاي بانكداري ايران با استفاده از داده هاي تركيبي ناموزون 17 بانك دولتي و خصوصي 88-1375 پرداخته شده است. به منظور محاسبه و تخمين وجود صرفه هاي ناشي از مقياس از دو معيار بردار صرفه به مقياس بامول (RAY SCALE) و معيار صرفه به مقياس خاص هر عامل (WPSSE) استفاده شده است و براي محاسبه ي وجود و ميزان صرفه در ابعاد فعاليت هاي بانك ها از معيار صرفه در ابعاد سراسري درون نمونه اي (WSCOPE) و معيار صرفه در ابعاد خاص هر عامل درون نمونه (WPSCO) استفاده شده است. معيار بردار صرفه به مقياس بامول (SCALE) براي مجموع بانك ها 81/0 به دست آمده است كه نشان دهنده ي وجود صرفه به مقياس در صنعت بانكداري ايران است. نتايج حاصل از معيار صرفه به مقياس هر عامل خاص (WPSSE) نيز نشان مي دهد كه صرفه هاي مقياس در تمامي مجموعه فعاليت هاي بانكي براي بانك هاي خصوصي وجود دارد و براي اكثر بانك هاي دولتي فقط در فعاليت هاي سرمايه گذاري صرفه هاي مقياس وجود دارد. معيار صرفه هاي ناشي از ابعاد سراسري (WSCOPE) براي مجموع بانك ها 92/0 است كه نشان دهنده ي وجود صرفه هاي ابعاد براي مجموع بانك ها است. بر اساس معيارهاي صرفه به ابعاد خاص هر عامل (WPSCO)، بين تمامي فعاليت هاي وام دهي، قبول سپرده، سرمايه گذاري و فعاليت هاي خارج از ترازنامه صرفه در ابعاد وجود دارد.

This paper analyzes both economy of scale and scope in Iran’s banking system, using unbalanced panel data models for 17 banks functioning in Iranʹs economy, spanning 1996-2009. To study economy of scale and scope in banking, various measures of economy of scale and scope were examined. Overall scale economies shows that the iran banking system have scale economies. But within-sample product-specific scale economies index results shows that almostly there are economies of scale in all of the banking activityonly in private banks. Also within-sample overall scope economies is positive and shows that there is economy of scope in iran banking system. wpscope index shows that there are economies of scope in loan, deposite and off balance sheet activity only in private banks and investment activity in oll banks.