بررسي باورهاي بهداشتي زنان شاغل در مراكز بهداشتي درماني شهر تبريز نسبت به انجام ماموگرافي و معاينات كلينيكي پستان

Health Beliefs about Mammography and Clinical Breast Examination among Female Healthcare Providers in Tabriz Health Centers

زمينه و هدف: معاينات كلينيكي پستان و ماموگرافي براي تشخيص زودرس سرطان پستان در زنان فاقد علامت توصيه شده است. در اين ميان باورهاي بهداشتي نقش مهمي را در تمايل افراد نسبت به مشاركت در رفتارهاي مرتبط با ارتقا سلامت ايفا مي‌كند. اين مطالعه با هدف بررسي باورهاي بهداشتي كاركنان زن مراكز بهداشتي درماني شهر تبريز نسبت به انجام ماموگرافي و معاينات كلينيكي پستان انجام شده است. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي، 196 نفر از 52 مركز با روش نمونه گيري خوشه‌اي تصادفي سهمي انتخاب و باورهاي بهداشتي آنان نسبت به انجام ماموگرافي و معاينات كلينيكي پستان بر اساس مدل باورهاي بهداشتي چمپيون از طريق پرسشنامه بررسي شد و داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS ويرايش 14مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: 6/26 درصد از زنان انجام ماموگرافي و 7/10 درصد انجام معاينات كلينيكي پستان را گزارش نمودند. شايع‌ترين مانع براي انجام ماموگرافي و معاينات كلينيكي پستان به‌ترتيب دردناك بودن ماموگرافي (02/1±45/2)و ترس از احتمال تشخيص توده‌هاي بدخيم بود(05/1±30/2). انجام ماموگرافي با وضعيت تاهل و سن (001/0 > p) ارتباط معني دار داشت. همچنين انجام معاينات كلينيكي پستان با سن ارتباط معني‌دار داشت (02/0=p). نتيجه‌گيري كلي: با اينكه شركت كنندگان در مراكز بهداشتي شاغل مي‌باشند اما باورهاي نادرستي نيز نسبت به انجام ماموگرافي و معاينات كلينيكي پستان دارند و اين باورها مي‌تواند با مشاركت اندك آنان در برنامه‌هاي غربالگري مرتبط باشد. تدوين و اجراي برنامه‌هاي آموزشي و تصحيح باورهاي غلط اين زنان ضروري به نظر مي رسد.

Background & Aim: Mammography and clinical breast examination have been recommended for early detection of breast cancer in asymptomatic women. Health beliefs play an important role in people’s tendency toward participation in health promotion behaviors. The aim of this study was to determine the health beliefs of female health care providers of Tabriz Health Centers about mammography and clinical breast examination. Material & Methods: It was a descriptive, cross- sectional study. The participants were recruited from 52 health center of Tabriz city by proportional cluster random sampling (n=196). Data was collected by Champion’s Health Belief Model Scale and analyzed using SPSS-PC (v.14). Results: The findings revealed that 26.6% and 10.7% of the sample had a history of mammography and clinical breast examination respectively. The most prevalent barriers to mammography and breast examination were beliefs about painful nature of mammography (2.45± 1.02) and fear of the possible diagnosis of cancer (2.30± 1.05). There were significant associations between mammography and marital status (p=0.001) and age (p < 0.001) and also between clinical breast examination and age (p=0.02) Conclusion: Misconceptions and incorrect beliefs about mammography and clinical breast examination could result in low rate of participation in mammography and clinical breast examination. Providing educational programs to correct wrong health beliefs about these examinations is recommended.