بررسي اثر ميزان كلر و سولفات آب آبياري و همچنين نقش نيتروژن بر جذب فيزيولوژي عناصر و ميزان محصول جو (.Hordeum vulgar L)

Effects of chloride and sulfate onions and role of nitrogen on the physiological nutrients uptake and yield of barley (Hordeum vulgar L.)

شرايط محيطي از قبيل شوري خاك، گرما، مسموميت عناصر سنگين خاك بر روي رشد گياه و جذب نيتروژن توسط ريشه و متابوليسم آن در گياه اثر نامطلوب دارند. تغييرات فشار اسمزي معمولاً به تغييرات كلر مربوط است. بالا رفتن غلظت نيتروژن در محلول هاي خاك شور بر جذب ديگر عناصر تاثير مثبت دارد. اين بررسي با 6 نسبت آنيوني كلر به سولفات شامل1 ( شاهد (C0S0) 2( نسبت (C1S1) 3 (نسبت (C1S2) 4 (نسبت (C1S3) 5) نسبت (C2S1) 6 (نسبت (C3S1) و 2 مقدار كود 75 (N1) و150 (N2)كيلوگرم نيتروژن در هكتار به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد جهت بررسي تاثير توام شوري كلريدي و سولفاتي و نيتروژن بر مقدار، جذب و برهمكنش عناصر غذايي (N ، P و K)، كلر و سولفات در گياه جو (.Hordeum vulgare L) و تعيين شاخص برداشت دانه و نيز اندازه گيري كارايي زراعي، كارايي جذب و كارايي فيزيولوژيك نيتروژن در گياه انجام گرفت. نتايج آزمايش نشان داد كه حداكثر عملكرد دانه و كاه و كلش گياه در نسبت هاي C1S3 و C1S2 و حداكثر غلظت نيتروژن، فسفر و پتاسيم كاه و كلش و دانه در نسبت هاي C1S2 ، C1S3 و C1S1 مشاهده گرديد. همچنين حداكثر غلظتN ، P و K تحت تاثير نسبت هاي آنيوني و نيتروژن در تيمارهايي با نسبت هاي پايين تر از آنيون كلر و بالاتر از سولفات مشاهده گرديد. حداكثر شاخص برداشت دانه و نيتروژن در تيمار C1S3 و شاخص برداشت فسفر در تيمار C1S1 مشاهده شد. نتايج آزمايش همچنين نشان داد كه شاخص برداشت گوگرد در نسبت هاي بالاي كلر (C2S1 و C3S1) بيشتر بود كه به علت تاثير شوري سولفاتي بر افزايش غلظت سولفات زيست توده نسبت به دانه بود. ميزان جذب عناصري همچون فسفر تحت اثر شوري نبود كه به علت شوري متوسط آزمايش مي باشد. نتايج آزمايش همچنين نشان داد كه كارايي زراعي و درصد كارايي جذب نيتروژن در تيمارهاي با نسبت بالا از سولفات و پايين از كلر (C1S3 و C1S2) حداكثر بود. ليكن، روند كارايي فيزيولوژيك بر خلاف كارايي زراعي و درصد كارايي جذب بود. به طوري كه حداكثر آن در تيمارهايي با نسبت هاي كلر بالا و سولفات پايين (C3S1 و C2S1) مشاهده گرديد كه به علت اثر منفي بين آنيون هاي سولفات و نيتروژن بود. روند مشاهده شده تحت تاثير نسبت ها در ارتباط با كارايي زراعي، كارايي جذب و كارايي فيزيولوژيك نيتروژن براي هر دو سطح نيتروژن مشابه و مقاديركارايي جذب نيتروژن در تيمارها براي سطح 75 دو برابر سطح Kg/ha 150 بود.

Environmental conditions such as soil salinity, high temperature, and soil toxicity of heavy metals have harmful effects on plant growth and nitrogen uptake by roots. Fluctuations of osmotic pressure usually are related to varying chloride (Cl-) concentration. Increasing N concentration in saline soil solution may have a positive effect on the uptake of other nutrients.A factorial greenhouse experiment on barley was carried out in Ferdowsi University of Mashhad with six Cl-/SO4= ratios (C0S0, C1S1, C1S2, C1S3, C2S1 and C3S1) and two nitrogen fertilizers (N1=75 Kg/ha and N2= 150 Kg/ha) on the basis of a completely randomized design with three replications. The objective was to study the effects of Cl- and SO4= salinity and nitrogen on the barley physiological uptake of nutrients and yield. The results showed that maximum grain and straw yield was achieved in C1S3 and C1S2 ratios. In addition, maximum nitrogen (N), phosphorous (P) and potassium (K) concentrations were presented in straw and grain for C1S2, C1S3 and C1S1 treatments. The maximum of N, P and k concentrations under the effects of Cl-/SO4- ratios and N resulted in low Cl- concentration and high SO4- concentration. P uptake was not under salinity influence, which is because of the medium level of salinity used in the experiment. Maximum grain and N harvest index was observed in C1S3 and C1S1 had maximum P harvest index. The results also indicated that S harvest index was higher in high Cl- ratios (C2S1 & C3S1) because of high sulphate concentration in biomass rather than in grain under sulphate salinity.PFNUE & PFNRE (Partitial Factor N Use Efficiency and Partitial Factor N Uptake Efficiency) were maximum under high SO4= and low Cl- concentration (C1S3 and C1S2) treatments, but not for PFNUTE (Partitial Factor N Utilization Efficiency). Hence, maximum of PFNUTE was related to high Cl- and low SO4- concentrations (C3S1 and C2S1) because of the antagonistic effect between SO4= and NO3- . The trend of PFNUTE, PFNUE & PFNRE was similar in two N levels (75 and 150 Kg/ha) and PFNRE was double for 75 Kg N /ha relative to 150 Kg N/ha.