جايگاه اخلاق مهندسي در شايستگي‌هاي حرفهاي مهندسان

Place of Engineering Ethics in Engineering Professional Competencies

هدف از اين پژوهش بررسي جايگاه اخلاق مهندسي در ميان شايستگي‌هاي حرفه‌اي مهندسان است. الگوي شايستگي مهندسان، ابتدا از طريق پژوهش كيفي به روش دلفي و با مشاركت قريب 50 نفر از خبرگان به دست آمد و سپس در يك نظرسنجي از صاحب‌نظران اين حوزه، مورد تاييد كلي قرار گرفت و در نهايت، در يك پژوهش پيمايشي توسط گروهي از دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتي شريف بر اساس نمونه‌گيري افراد در دسترس، ارزيابي شد. از اين طريق، الگوي نهايي (مشتمل بر 4 شايستگي كلان، 7 شايستگي اصلي و 28 شايستگي فرعي) به دست آمد. پژوهش حاضر، ابتدا براي مهندسان، 8 شايستگي اصلي حرفه‌اي را مدنظر داشت. شايستگي اول و دوم اين فهرست عبارت بودند از: پرانگيزه و فعال بودن و اخلاقمند و پاسخگو بودن. پژوهش كمّي نشان داد كه تفكيك دو شايستگي حرفه‌اي فوق، پاسخگوي مدل مطلوب نيست. لذا اين دو شايستگي در يكديگر ادغام شد و شايستگي حرفه‌اي جديد با عنوان «انگيزه متعالي داشتن» شكل گرفت و 8 شايستگي حرفه‌اي، به 7 شايستگي تقليل يافت. مقاله حاضر، نشان مي‌دهد كه جايگاه شايستگي حرفه‌اي «انگيزه متعالي داشتن» در عرض ساير شايستگي‌ها قرار ندارد، بلكه هسته مركزي و موتور محرك 6 شايستگي حرفه‌اي ديگر است. ضمناً «انگيزه متعالي» براي فعاليت حرفه‌اي يك مهندس، نبايد مستقل از ساير انگيزه‌هاي او در زندگي باشد، بلكه يك مهندس مطلوب از حيث انگيزه، كسي است كه رسالت واحدي را در كل زندگي فردي و اجتماعي خود برگزيده است و همان رسالت واحد، در نقش‌هاي مختلف زندگي، انگيزه متعالي آن نقش را مهيا مي‌كند.

The main objective of the present paper is to study the place of engineering ethics in engineering professional competencies. The engineering professional competencies model was first obtained by qualitative research through Delphi Method with the participation of 50 experts, which was confirmed by experts of this field through an opinion poll. Finally this model was analyzed through a survey of the sample consisting of accessible graduates of the Sharif University. Thus the final model was obtained (consisting of 4 major competencies, 7 main competencies and 28 secondary competencies). The present research in the first place considered 8 main engineering professional competencies. The first and second competencies of this list were: having motivation and being active as well as being ethical and accountable. Quantitative research indicated that segregation of the above mentioned two professional competencies did not serve the desirable model. Hence the said two competencies were integrated and a new professional competency called “having exalted motivation” was formed and the eight professional competencies were reduced to seven. The findings of the present paper indicate that the place of having “exalted motivation” as a professional competency is not at par with other competencies, rather it is the core and engine of other 6 professional competencies. Meanwhile, exalted motivation for professional activity of an engineer should not be independent of his other motivations in his life, rather a desirable engineer with regard to motivation is the one who has chosen a single mission in his entire individual and social life and the very single mission provides the exalted motivation of that role in different roles in life.