زوال كاركردهاي اخلاقي دانشگاه در عصر سيطره سرمايه‌داري پيشرفته

Decline of Ethical Functions of University in the Era of Damnation of Advanced Capitalism

هدف اين مقاله بررسي وضعيت كاركردهاي اخلاقي دانشگاه ها در دوره غلبه سرمايه‌داري پيشرفته است. سرمايه‌داري پيشرفته نامي است كه براي توصيف وضعيت اقتصادي جوامع غربي در دهه‌هاي اخير به كار مي‌رود. فرضيه اصلي مقاله اين است كه سرمايه‌داري، به ويژه در دهه‌هاي گذشته بر وظايف اخلاقي دانشگاه‌ها تاثير منفي داشته است. در اينجا منظور از كاركرد اخلاقي توجه به تعالي انسان به عنوان يك موجود معنوي و نيز گسترش عدالت اجتماعي است. براي تحليل مسيله، كاركردهاي اخلاقي دانشگاه‌ها از شش منظر آرمان‌گرا، ليبراليستي، ماركسيستي، فمنيستي و نژادي، اگزيستانسيال و پسامدرن مورد نقد و بررسي قرار گرفت و در نهايت رويكردي تلفيقي پيشنهاد شد. تحليل يافته‌ها، كاستي‌هاي اخلاقي دانشگاه‌ها را در عصر سرمايه‌داري از مناظر گوناگون نشان مي‌دهد. بر اساس اين تحليل، ضعف اخلاقي دانشگاه‌ها در عصر سرمايه‌داري را مي‌توان در مواردي چون توسعه روابط طبقاتي و ايجاد نابرابري ؛ به خدمت گرفتن دانش به عنوان ابزاري براي سلطه گروه‌هاي ذينفع؛ گسترش نابرابري جنسيتي و نژادي و بالاخره ناديده گرفتن بعد متعالي و معنوي انسان و تلقي او به مثابه يك شي يا يك نيروي كارتخصصي و در نتيجه از خودبيگانگي او دانست.

The main objective of the present paper is to study the condition of ethical functions of university during the domination of advanced capitalism. The term advanced capitalism is used to describe economic condition of Western societies during the recent decades. The main hypothesis of the present paper is that capitalism, particularly during the past few decades, has left an adverse impact on the ethical functions of university. By ethical function we mean sublimation of human being as a spiritual being and also promotion of social justice. The ethical functions of university have been analyzed from six perspectives, i.e., idealism, liberalism, Marxism, feminism and racial, existentialism, and postmodernism and finally a synthetic approach has been proposed. The findings of the present paper show that during era of advanced capitalism there has been an ethical decline of university in different respects. The findings of the present paper also indicate that the ethical decline of university in the era of advanced capitalism has its roots in the following factors: expansion of class relations and creation of inequality; application of knowledge as an instrument for the domination of interest groups; expansion of gender and racial inequality; and finally, ignorance of the sublime and spiritual aspects of human being and considering him as a thing or a professional workforce and ultimately alienation.