سنگ نگاري و دياژنز سازند سروك در تاقديس كبيركوه

Petrography and diagenesis of Sarvak Formation in the Kabirkuh- Anticline

سازند سروك يك واحد سنگ چينه اي كربناتي ضخيم از گروه بنگستان با سن كرتاسه مياني است كه در منطقه زاگرس و بخشهاي جنوب باختر ايران گسترش وسيعي دارد. براي مطالعه ويژگي هاي رخساره اي و وضعيت محيط رسوبي اين سازند در كبيركوه، دو برش سطحي چنارباشي (m754 ضخامت كل) و كُرحال (m680 ضخامت قابل دسترس) انتخاب و بررسي شدند. در اين دو برش، سازند سروك به دو بخش ضخيم لايه در پايين و نازك لايه در بالا قابل تفكيك است. بخش ضخيم لايه از آهك و دولوميت حاوي گرهك ها و نوارهاي چرت تشكيل شده است. بخش نازك لايه را آهك ها و شيل هاي آهكي تشكيل داده اند. از نظر مورفولوژي منطقه، بخش ضخيم لايه (نريتيك) ارتفاعات و بخش نازك لايه (پلاژيك) مناطق كم ارتفاع و پست را شامل مي شوند. بررسي ها در بيرون زدگي هاي برش گرو در 4 كيلومتري شمال باختر برش چنارباشي نشان مي دهد كه مرز به صورت هم شيب و تدريجي بدون ناپيوستگي فرسايشي و آثار خشكي زايي است. سازند سروك با داشتن قابليت هاي مخزني مناسب و به دليل قرارگيري بين دو سازند شيلي گرو و سورگاه كه به عنوان سنگ منشا عمل كرده اند، بستر مناسبي براي تجمع مواد هيدروكربني است. در مطالعات صحرايي و آزمايشگاهي 9 ميكروفاسيس از وكستون تا پكستون و گرينستون شناسايي شدند كه در چهار گروه محيطي كولابي، سد، جلو سدي و درياي باز قرار مي گيرند. عميق تر بودن محيط تشكيل برش چنارباشي باعث شده تا بخش پلاژيك در برش چنارباشي توسعه بيشتري داشته باشد و رخساره هاي كولابي و سدي دورتر از آن در مناطق جنوبي تر مثل برش كرحال تشكيل شوند. مطالعه تغييرات بافتي و فرايندهاي دياژنزي در رسوبات سازند سروك، تاثير سه محيط دياژنزي دريايي، دفني و جوي را نشان مي دهد. پس از رسم ستون توالي ريزرخساره ها و منحني تغييرات نسبي عمقي، دو چرخه بزرگ پسرونده (رده سوم و چهارم) و بخشي از يك چرخه سوم كه احتمالاًٌ در زمان تشكيل سازند سورگاه نيز ادامه داشته است، تشخيص داده شد. محيط رسوبي سازند سروك براساس شواهد موجود، يك سكوي كربناتي از نوع درياي فلات قاره حاشيه دار بوده است.

The Sarvak Formation is a thick carbonate unit of the Bangestan Group with an age of Middle Cretaceous and has a wide distribution in the Zagros region in southwest Iran. Outcrops of Chenarbashi (754m thick) and Korhall (over 680m thick), with 18km distance from each other, were studied in the Kabirkuh anticline. At these outcrops, the Sarvak Formation can be subdivided into lower (thick bedded) and upper (thin bedded) units. The thick bedded unit is a neritic carbonate and consists of limestone and dolomite that contains chert nodules and bands. The thin bedded unit is a pelagic carbonate and consists of limestones with intercalation of calcareous shales. Morphologicaly, the thick bedded unit forms the scarpment and the thin bedded unit forms the lower areas. An investigation at the outcrops of Garau Formation at a distance of 4km from Chenarbashi outcrop shows that the boundary between these two formations is continuous without any erosinal discontinuity. Sarvak Formation occurs between Garau and Surgah, source rock, Formations with a suitable potential to act as a reservoir rock. The microscopic and field investigations of the studied sections led to recognition of nine main microfacies, deposited in lagoon, bar, bar front and open marine sub environments. The Chenarbashi section forms in a deeper environment, where pelagic facies is more developed. Lagoon and bar facies are developed farther in southern areas such as the Korhall Section. Diagenetic processes confirm the influence of marine, burial and meteoric diagenetic environments. The microfacies successions diagrams illustrate that the Sarvak Formation consists of two sedimentary cycles (3rd & 4rd orders) and a part of a third cycle which was probably continued while the Surgah Formation was depositing in that area. A rimmed shelf carbonate platform is suggested for the depositional environment of the Sarvak Formation.